W sobotê, 23 maja, przyszed³ na ¶wiat trzeci w historii wroc³awskiego zoo manat. To sensacyjne narodziny, bo to gatunek zagro¿ony wyginiêciem, o którego przetrwanie walcz± ogrody zoologiczne na ca³ym ¶wiecie. Najm³odszy osobnik to potomek samicy z Singapuru – Abel, wiêc jego pula genetyczna w istotny sposób wzbogaci hodowlê w Europie. Warto odwiedziæ zoo by zobaczyæ na w³asne oczy te niezwyk³e zwierzêta. Maluch pod troskliw± opiek± matki
Nowonarodzony manat to najprawdopodobniej samiec i jak podaj± opiekunowie, maluch tu¿ po narodzinach mierzy³ ok. 110 cm i mia³ masê ponad 20 kg. Matka opiekuje siê manaci±tkiem bardzo troskliwie i samodzielnie je karmi. Mo¿na to zaobserwowaæ na w³asne oczy odwiedzaj±c strefê Kongo w Afrykarium. Warto przystan±æ i poobserwowaæ tez jak maluch nawi±zuje relacje z pozosta³ymi cz³onkami stada – Ling, Lavi±, Piray±, Armstrongiem i Guml±.
Kiedy poznamy ostatecznie p³eæ nowego mieszkañca, pracownicy zoo zapowiadaj± konkurs na imiê.
Dlaczego narodziny trzeciego manata to wci±¿ sensacja?
Narodziny trzeciego manata w ci±gu trzech lat od stworzenia stada hodowlanego, to ogromny sukces, bo zwierzêta te s± zagro¿one wyginiêciem, a populacja w ogrodach zoologicznych jest jeszcze za ma³a, aby zapewniæ przetrwanie gatunku. W dodatku ich hodowla jest bardzo trudna, wiêc postêpuje powoli. I tak trzeba im stworzyæ ¶ci¶le okre¶lone warunki ¿ycia – du¿y basen z wod± w temperaturze co najmniej 26 stopni C. Ponadto zapewniæ im trzeba odpowiedniej jako¶ci ¿ywno¶æ w du¿ych ilo¶ciach – 6 wroc³awskich osobników zjada dziennie ok. 150 kg warzyw. Dodatkowo, bardzo ostro¿nie i w kontakcie z innymi ogrodami oraz naukowcami, trzeba uzupe³niaæ do¶æ ubog± obecnie wiedzê o gatunku.
- Bardzo odpowiedzialne podchodzimy do wyzwañ zwi±zanych z hodowl± zachowawcz± ka¿dego nowego gatunku, bo mamy ¶wiadomo¶æ, ¿e od tego zale¿y czêsto jego przetrwanie. Je¶li nie jeste¶my w stanie zapewniæ odpowiednich warunków i opieki zwierzêtom, nie podejmujemy ich. W przypadku manatów decyzja nie by³a szybka i prosta. Rozpoczêcie inwestycji Afrykarium pozwoli³o my¶leæ o tych wielkich ssakach wodnych, ale trzeba siê by³o do tego solidnie przygotowaæ. Najpierw wiêc zebrali¶my wszystkie opracowania dotycz±ce tego gatunku, które by³y dostêpne, aby oceniæ nasze mo¿liwo¶ci. Potem powsta³ projekt strefy Kongo z basenem dla manatów w konsultacji z kolegami z innych ogrodów. Nastêpnie, przed transportem samców z Odense, czy samic z Azji, nasi opiekunowie pojechali na dwa tygodnie do Danii i do Singapuru, aby na miejscu poznaæ osobi¶cie zwierzêta i nauczyæ siê praktycznej opieki na nimi i towarzyszyæ w trakcie transportu. Jednak to nie by³ koniec. Od ponad 5 lat nieustannie obserwujemy, badamy, analizujemy, wyci±gamy wnioski, konsultujemy je i wdra¿amy, je¶li s± poprawne lub wracamy do pocz±tku. – mówi Rados³aw Ratajszczak, prezes wroc³awskiego zoo.
Wk³ad w ¶wiatow± hodowlê
Efekty tych „syzyfowych prac” s± widoczne i to nie tylko w sferze rozrodu. Dziêki ¿mudnej, systematycznej pracy wroc³awian rozszerzono dietê manatów o zielone ³odygi kukurydzy. Brzmi banalnie, ale to wydarzenie porównywalne do odkrycia nowej gwiazdy.
- Manaty to specjali¶ci ¿ywieniowi, co oznacza, ¿e ich jad³ospis jest do¶æ ubogi i sk³ada siê z niewielu produktów, które wystêpuj± w ich ¶rodowisku naturalnym, na który sk³adaj± siê glony., trawa morska i pêdy innych ro¶lin wodnych bogatych w wêglowodany. Ka¿dy inny posi³ek, podawany bez kontroli, mo¿e prowadziæ do problemów z uk³adem trawiennym i zagra¿aæ nawet ich ¿yciu. Dlatego wprowadzanie nowych produktów musi przebiegaæ bardzo ostro¿nie. Trzeba poznaæ sk³ad dotychczasowej diety i znale¼æ lokalne produkty o podobnym sk³adzie. Trzeba wiedzieæ co im szkodzi. Nastêpnie wprowadzaæ nowe sk³adniki stopniowo, któremu towarzysz± obserwacje oraz m.in. badania ka³u. - opowiada Karolina Kasprzak, specjalista ds. ¿ywienia zwierz±t we wroc³awskim zoo.
Ca³y proces trwa³ niemal rok, ale dziêki niemu ogrody zoologiczne mog± dostarczyæ manatom pe³nowarto¶ciowy, dostêpny w naszej strefie klimatycznej, bezpieczny pokarm. Nie bez znaczenia jest równie¿ fakt, ¿e kukurydza pozwala obni¿yæ koszt utrzymania tych zwierz±t, co ma znaczenie przy rozwijaniu hodowli zachowawczej w kolejnych ogrodach.
Innym, innowacyjnym rozwi±zaniem, które zastosowano we wroc³awskim zoo, jest wieczorne karmienie manatów, do 20:00. Jest to mo¿liwe dziêki automatycznym, czasowym karmnikom. W ten sposób zapewniono zwierzêtom warunki zbli¿one do tych w ¶rodowisku naturalnym, bo manaty ¿eruj± ca³y dzieñ. Ponadto ma to pozytywny wp³yw na kondycjê zwierz±t, które otrzymuj± roz³o¿on± w czasie dzienn± dawkê jedzenia.
***
Manat karaibski (Trichechus manatus manatus) to ssak, który ca³kowicie przystosowa³ siê do ¿ycia w wodzie. Tylne koñczyny zanik³y, przednie posiadaj± "paznokcie" bêd±ce ewolucyjn± pozosta³o¶ci± po kopytach, a wrzecionowate cia³o jest zakoñczone ogonem w formie p³etwy. Skóra zwierzêcia jest z regu³y szara lub br±zowa, czêsto pokryta glonami. Na jej powierzchni widaæ pojedyncze w³osy, a na pysku znajduj± siê wibrysy (w³osy czuciowe). Manat jest zaskakuj±co zwinny: potrafi robiæ salta i p³ywaæ na plecach. Oddycha powietrzem atmosferycznym, wiêc co 3 - 5 minut musi siê wynurzyæ, by zaczerpn±æ tchu. Kiedy ¶pi wynurzanie siê nastêpuje co oko³o 15 minut. Jest ro¶lino¿erc± i w sk³ad jego diety wchodzi oko³o 60 gatunków ro¶lin wodnych. Zazwyczaj pas± siê przez 5 lub wiêcej godzin dziennie. Ich dieta powoduje silne ¶cieranie zêbów, dlatego uzêbienie podlega wielokrotnej wymianie przez ca³e ¿ycie.
Manat karaibski jest najwiêkszym ze wszystkich wspó³cze¶nie ¿yj±cych brzegowców. Przeciêtnie osi±ga d³ugo¶æ 2,7 - 3,5 m i masê cia³a 200 - 600 kg (samice zwykle wiêksze od samców). Zwierzêta te wystêpuj± w uj¶ciach rzek oraz w wodach przybrze¿nych Oceanu Atlantyckiego - od Florydy, przez Zatokê Meksykañsk± po Karaiby. W naturze ¿yj± do 28 lat a w hodowlach rekord wyniós³ a¿ 69 lat.
Nie jest zwierzêciem terytorialnym ani stadnym, ale w okresie rui gromadzi siê w du¿ych grupach. Na podstawie ich zachowania sugeruje siê, ¿e manat mo¿e komunikowaæ siê przy u¿yciu feromonów. Samice rodz± swoje pierwsze m³ode w wieku od siedmiu do dziewiêciu lat. Wiêkszo¶æ samców osi±ga dojrza³o¶æ p³ciow± przed ukoñczeniem trzech lub czterech lat. Okres ci±¿y wynosi od 12 do 14 miesiêcy. Zwykle rodzi siê jedno cielê, choæ w rzadkich przypadkach dwa. M³ode rodz± siê wyposa¿one w zêby trzonowe, co pozwala im spo¿ywaæ trawê morsk± ju¿ w wieku trzech tygodni.
Nie ma z³o¿onych zachowañ zwi±zanych z unikaniem zagro¿eñ, poniewa¿ ewoluowa³ w obszarach bez naturalnych drapie¿ników. Nie posada zêbów czy pazurów do obrony, nie potrafi szybko p³ywaæ, ani g³êboko nurkowaæ. Do tego jest ogromnie wra¿liwy na zmiany temperatury wody, co zdarza siê na skutek zmian klimatu i nie s³yszy niektórych czêstotliwo¶ci, w których mieszcz± siê m.in. silniki motorówek. Du¿e znaczenia maj± te¿ polowania by pozyskaæ jego miêso i skórê. W efekcie IUCN (Miêdzynarodowa Iunia Ochrony Przyrody) odnotowuje sta³y spadek liczebno¶ci tego gatunku.
zoo
Wracaj do poprzedniej strony »