Muzeum Miedzi w Legnicy zaprasza do zwiedzania naszego Zamku Piastowskiego. Po d³u¿szej przerwie, ju¿ od ¶rody (15 lipca) dostêpna jest dla zwiedzaj±cych wie¿a ¶w. Piotra i kaplica zamkowa.
Zwiedzanie obejmuje: pawilon z reliktami kaplicy romañskiej, wie¿y ¶w. Piotra z tarasem widokowym i bramy zamkowej. Rozpoczyna siê o pe³nych godzinach, wy³±cznie w grupach zorganizowanych pod opiek± przewodnika. Grupa zorganizowana nie mo¿e liczyæ wiêcej jak piêciu zwiedzaj±cych. Przewidywany czas zwiedzania wynosi oko³o 1,0 godz. Wstêp bezp³atny.
Rezerwacja wej¶ciówek odbywa siê telefonicznie pod numerem (76) 862 49 49 w godzinach od 12:00 do 16:00, od poniedzia³ku do soboty. Rezerwacji dokonaæ mo¿na najpó¼niej w przeddzieñ planowanego terminu zwiedzania.
Wej¶ciówka wydawana jest w punkcie biletowym przy pawilonie z reliktami kaplicy romañskiej. Przed rozpoczêciem zwiedzania, zwiedzaj±cy jest zobowi±zany do zapoznania siê z regulaminem. Pobranie wej¶ciówki jest równoznaczne z akceptacj± regulaminu.
ZAMEK PIASTOWSKI
Zamek to jedna z najwa¿niejszych budowli Legnicy. Przez ponad 750 lat (do 1945 r.) siedziba i symbol w³adzy terytorialnej: ksi±¿±t piastowskich, starostów habsburskich, pruskich i niemieckich urzêdów rejencyjnych. To równie¿ miejsce magiczne - ziemne usypisko wypiêtrzaj±ce bry³ê zamku ponad okoliczny teren kryje w sobie zal±¿ek obecnego miasta.
¦lady osadnictwa obronnego w tym miejscu siêgaj± koñca VIII w. Tu, a dok³adnie w zachodniej czê¶ci dzisiejszego wzgórza zamkowego, w X wieku istnia³ gród warowny z fos±, zapewne ¶l±skiego plemienia Trzebowian. Badania archeologiczne prowadzone od 1958 r. ods³oni³y w kilku miejscach przebieg i czytelne resztki wielokrotnie naprawianego wa³u drewniano-ziemnego, posiadaj±cego u podstawy szeroko¶æ ponad 15 m. W drugiej po³owie X w. lub na pocz±tku wieku XI na miejscu spalonego i zniwelowanego grodu plemiennego powsta³ dwu-cz³onowy zespó³ grodowy, sk³adaj±cy siê z owalnego gródka i równie¿ obwiedzionego wa³em podgrodzia.
Powstanie tego za³o¿enia rezydencjalno-obronnego nale¿y wi±zaæ z organizacj± pañstwa feudalnego i wyznaczeniem Legnicy na siedzibê kasztelana, urzêdnika sprawuj±cego w imieniu ksiêcia w³adzê administracyjno-wojskow± na okre¶lonym obszarze.
Zapewne wraz z usamodzielnieniem siê Henryka Brodatego i wydzieleniem mu przez ojca ks. Boles³awa Wysokiego dzielnicy legnickiej, co mog³o nast±piæ ok. 1190 r., rozpoczê³a siê powa¿na przebudowa ksi±¿êcej siedziby. Dotychczasowy, drewniano-ziemny zespó³ grodowy zosta³ w znacznym stopniu rozplantowany, a na jego miejscu pod koniec XII w.i na pocz±tku XIII w. wzniesiono kilka do¶æ znacznych budowli ceglanych. Przede wszystkim palatium i dwie wie¿e obronne nazwane pó¼niej imieniem ¶w. Piotra (patrona Legnicy) oraz ¶w. Jadwigi (¿ony Henryka Brodatego i ¶l±skiej ¶wiêtej). Budowle te wraz z otaczaj±cym je wa³em obronnym, a w czê¶ci pó³nocnej czê¶ciowo tak¿e murem ceglanym wzmocnionym dostawion± do niego wie¿±, tworzy³y jedn± z pierwszych na ziemiach polskich murowanych warowni. Wspania³o¶æ i znaczenie siedziby ks. Henryka Brodatego i jego syna Henryka Pobo¿nego, wybudowanej na miarê ich królewskich ambicji, zosta³a te¿ dodatkowo uwypuklona przez dwunastoboczn± kaplicê wzniesion± w bezpo¶rednim s±siedztwie palatium w latach 20-tych XIII w.
W ten sposób wytyczone zosta³y zrêby i obszar zamku, który dzisiejszy swój wygl±d zawdziêcza ci±g³ym rozbudowom i wielokrotnym przebudowom w duchu kolejnych epok, a tak¿e rujnuj±cym go doszczêtnie wielkim po¿arom z lat 1711, 1835 i 1945 r. Pierwotnie oddzielone od siebie palatium i obie wie¿e z czasem zros³y siê ze sob± w jednolit± bry³ê zamku. Rozbudowy zamku przeprowadzone przez ks. Fryderyka II (1480-1547) i Jerzego Rudolfa (1595-1653) nada³y mu uk³ad czworoboku obwiedzionego fortyfikacjami z czterema bastejami w naro¿ach. Skrzyd³a zamkowe utworzy³y wewnêtrzny dziedziniec przedzielony na dwie czê¶ci przez mur kurtynowy z wie¿± zegarow±, który w XIX w. zosta³ zast±piony budynkiem o neo-renesansowej fasadzie, przypominaj±cej galeriê. Do pocz. XVI w. wjazdu na zamek strzeg³a zachodnia wie¿a ¶w. Jadwigi. Od czasów Fryderyka II do wnêtrza mo¿na by³o siê dostaæ przez istniej±c± do dzi¶ bramê wjazdow± i d³ug± sieñ przejazdow± pod wschodnim skrzyd³em zamku.
Do czasów wojen o ¦l±sk toczonych pomiêdzy Prusami, a Austri± Legnica wraz z zamkiem stanowi³a twierdzê. Zwyciêski król Fryderyk II w 1764 r. poleci³ rozebraæ fortyfikacje zamkowe, a w 1793 r. zasypano te¿ fosy i zlikwidowano most prowadz±cy do zamku.
W ca³ym kompleksie zamkowym szczególnie godne uwagi s± te jego partie, które zachowa³y sw± oryginaln± formê. Do takich bez w±tpienia nale¿y wspania³a brama zamkowa, najwcze¶niejszy zabytek architektury renesansowej w Legnicy, dzie³o Jerzego z Ambergu. Portal bramy zdobi± trzy kolumny kandelabrowe, na których wspiera siê bogato rze¼biony fryz z medalionami portretowymi fundatora tego za³o¿enia ks. legnickiego Fryderyka II i jego ¿ony Zofii Brandenburskiej oraz kartusz herbowy z or³em ¶l±skim.
Z dziedziñca mo¿emy ogl±daæ ods³oniêt± w trakcie badañ architektoniczno-konserwatorskich w latach 60 -t ych X X w. pó³nocn± ¶cianê palatium. Wykonany w w±tku wendyjskim ceglany mur i zachowane w nim detale architektoniczne oddaj± skalê i charakter tej budowli. Legnickie palatium licz±ce 61,5 m d³ugo¶ci, 16,5 m szeroko¶ci i 12 m wysoko¶ci by³o w pocz±tkach XIII wieku jedn± z najwiêkszych ¶wieckich budowli ceglanych w Europie ¦rodkowej. Zachowane kamienne obramienia okien szczelinowych, dostarczaj±cych kiedy¶ sk±pe ¶wiat³o do pomieszczeñ magazynowych i gospodarczych, wyznaczaj± poziom pierwszej kondygnacji romañskiego palatium. Zachowane powy¿ej kamienne portale otworów drzwiowych i ceglane ³uki okien sygnalizuj± drug± kondygnacjê, wysok± na 2,5 m. Nad ni± znajdowa³a siê ostatnia, reprezentacyjna kondygnacja, wysoka na 6 m, mieszcz±ca uroczyst± aulê i komnaty ksi±¿êce. Otwory okienne tej kondygnacji nosz± ju¿ ¶lady przebudowy w dobie gotyku.
W bezpo¶rednim s±siedztwie palatium do 1621 roku wznosi³a siê dwukondygnacyjna kaplica, której resztki mo¿na ogl±daæ w przykrywaj±cym je pawilonie ekspozycyjnym.
Obie cylindryczne wie¿e zamkowe mia³y pierwotnie po ok. 20 m wysoko¶ci. Grube mury (4,5 m w wie¿y ¦w. Piotra i 2,5 m w wie¿y ¦w. Jadwigi) by³y trudne do sforsowania. Do ich wnêtrza prowadzi³y tylko pojedyncze wej¶cia umieszczone w górnych kondygnacjach, do których mo¿na by³o siê dostaæ jedynie zewnêtrznymi schodami. Wolnostoj±ce wie¿e nie tylko ochrania³y zamek, ale by³y te¿, na wypadek jego zdobycia, miejscem ostatecznej obrony. Pomieszczenia w dolnych partiach obu wie¿ s³u¿y³y za wiêzienie, do których opuszczano skazañców ze znajduj±cej siê nad nimi izby stra¿y. W górnych partiach wie¿ mie¶ci³y siê te¿ izby mieszkalne.
Obie wie¿e za czasów ks. Ludwika II (1385-1436) ponad dwukrotnie powiêkszy³y swoj± wysoko¶æ. Okr±g³e dot±d wie¿e zyska³y o¶mioboczne nadbudowy zakoñczone strzelistymi dachami. Wie¿a ¦w. Piotra zosta³a dodatkowo zwieñczona kamiennym gzymsem koronuj±cym, na którym wspiera siê dekoracyjna balustrada. Specjalnie dla jej wykonania ks. Ludwik II sprowadzi³ w 1416 r. kamieniarza a¿ z Saint Denis pod Pary¿em. Równie¿ wówczas wie¿a ¶w. Jadwigi zyska³a ganek z krenela¿em. W mieszcz±cej siê poni¿ej niego dawnej izbie mieszkalnej, nazywanej te¿ „komnat± ¶w. Jadwigi” na pocz±tku XVI w. zosta³a urz±dzona Komnata Ró¿ana z bogat± polichromi± wyra¿aj±c± cechy ówczesnej kultury rycersko-dworskiej.
Muzeum Miedzi
otomedia.pl
Wracaj do poprzedniej strony »