Góra Fud¿i to aktywny wulkan i zarazem najwy¿szy szczyt Japonii le¿±cy na wysoko¶ci 3776 metrów n.p.m. Po³o¿ony na wyspie Honsiu, zaledwie 100 km od stolicy, Tokio. Nawet w Kraju Kwitn±cej Wi¶ni ma³o kto wie, ¿e od 3360 m. w górê jest w³asno¶ci± prywatn± nale¿±c± do sanktuarium Hongu Sengen Taisha stanowi±c jego g³ówn± ¶wi±tyniê w Japonii.
W 1871 roku rz±d znacjonalizowa³ górê, a gdy po II wojnie ¶wiatowej tereny w ca³ym kraju zosta³y zwrócone ¶wi±tyniom do których pierwotnie nale¿a³y, nie oddano mitycznego wulkanu. Zakon Sengen Taisha pozwa³ wiêc pañstwo do s±du i w 1974 r. wygra³ proces otrzymuj±c wyrok uznaj±cy go za prawowitego w³a¶ciciela, a w 2004 r. ziemia zosta³a oficjalnie zwrócona.
Tokugawa Leyasu, szogun okresu Edo, który wygra³ bitwê pod Sekigahar±, jako wyraz wdziêczno¶ci zbudowa³ tam oko³o 30 budynków. W 1606 roku podarowa³ ten obszar, aby sta³ siê terenem istniej±cej do dzi¶ ¶wi±tyni, która jest g³ównym sanktuarium dla 1300 o¶rodków wyznawców wiary Fud¿i rozlokowanych w ca³ym kraju. Sanktuarium Fujisan Hongu Sengen Taisha pochodzi z czasów, kiedy nast±pi³a wielka erupcja tego wulkanu, siej±c strach i spustoszenie. Zosta³a wzniesiona, aby uspokoiæ boga góry - Asamê Okami. Od 781 roku dosz³o do 10 erupcji, w tym trzech bardzo silnych. Ostatnia mia³a miejsce od pa¼dziernika 1707 do stycznia 1708 roku w okresie Edo. By³ to efekt silnego trzêsienia ziemi. W 2013 roku góra zosta³a wpisana na listê ¶wiatowego dziedzictwa UNESCO jako obiekt dziedzictwa kulturowego – ¶wiête miejsce i ¼ród³o artystycznej inspiracji.
¦pi±ce wulkany
Choæ wygl±da jak pojedyncza góra, to w istocie sk³ada siê z trzech aktywnych wulkanów. U jej podnó¿a to wulkan Komitake, którego pierwsze erupcje mog³y mieæ miejsce oko³o 600 000 lat temu. Oko³o 100 000 lat temu na³o¿y³ siê na niego wulkan Ko-Fuji (starszy Fud¿i), a potem kolejny Shin-Fuji (m³odszy Fud¿i) który uformowa³ siê oko³o 10 000 lat temu, tworz±c obraz, któr± widzimy dzisiaj. Góra le¿y w miejscu, gdzie spotykaj± siê trzy p³yty tektoniczne: amurska, ochocka i filipiñska. ¦rednica krateru wynosi 500 m, a g³êboko¶æ 250 m. Komora magmowa o objêto¶ci oko³o 1400 km kw le¿y na g³êboko¶ci oko³o 56 km.
Poniewa¿ ostatnia erupcja mia³a miejsce ponad 300 lat temu, wulkan przez pewien czas by³ klasyfikowany jako u¶piony. Jednak w latach sze¶ædziesi±tych Urz±d Meteorologiczny zmieni³ definicjê aktywnego wulkanu na wszystkie, które kiedykolwiek wcze¶niej zosta³y zarejestrowane. Od tego czasu Fud¿i sklasyfikowany jest jako wulkan aktywny. Kolejna jego erupcja mog³aby sparali¿owaæ transport w Tokio. Nawet niewielkie ilo¶ci popio³u uniemo¿liwiaj± ruch poci±gów i samolotów w obrêbie ponad 100 kilometrów. Wed³ug symulacji eksplozja wulkanu mo¿e trwaæ ponad dwa tygodnie.
Miêdzy ziemi±, a niebem...
Jednostk±, która jest czêsto u¿ywana do wyznaczania górskich ¶cie¿ek na szczyt, dziel±c wspinaczkê na 10 stopni, nazywa siê „Stacjami”. Punktem wyj¶cia jest pierwsza zwana “Stacj± Teorii”. W przekonaniu wyznawców Fud¿i, stacja pi±ta to królestwo ludzi, a stacja szósta to królestwo niebiañskie, czyli granica miêdzy „niebem” a „ziemi±”. Wulkan jest ¶wiêt± gór± dla wyznawców shintō – jako ¿eñskie bóstwo Konohana-no-sakuyahime-no-mikoto. Zbudowano na niej trzy bramy torii i dwa chramy. Do 1868 roku obowi±zywa³ tam zakaz wstêpu dla kobiet. Sir Alcock by³ pierwszym ambasadorem Wielkiej Brytanii w Japonii i jest te¿ uwa¿any za pierwszego obcokrajowca, który wspi±³ siê na jej szczyt. Dotar³ on tam w 1860 roku wraz ze swoim psem i 100 stra¿nikami. Pierwsz± nie-Japonka, która zdoby³a Fud¿i by³a Lady Fanny Parkes w roku 1867 roku.
Na szczycie symbolu Kraju Kwitn±cej Wi¶ni
Szczyc±ca siê najwiêksz± wysoko¶ci± góra jest popularn± atrakcj± turystyczn± symbolizuj±c± na ca³ym ¶wiecie Japoniê. W rzeczywisto¶ci co roku jej szczyt odwiedza ponad 300 tys alpinistów. Ze wzglêdu na swój wulkaniczny charakter oraz po³o¿enie blisko morza, wysoko¶æ góry Fud¿i wzglêdem jej podstawy jest zbli¿ona do wysoko¶ci bezwzglêdnej szczytu i wynosi oko³o 3 km.. Sama wspinaczka na szczyt wi±¿e siê natomiast z pokonaniem przewy¿szenia o dystansie 1,8 km. Wulkan i jego masyw s± te¿ celem licznych wycieczek turystycznych i pielgrzymek. Oficjalny sezon wspinaczkowy to lipiec i sierpieñ. Na sam szczyt prowadz± cztery szlaki turystyczne, przy których znajduje siê dziesiêæ schronisk turystycznych. Do wysoko¶ci 2400 m n.p.m. mo¿na dojechaæ drog± asfaltow±, w lecie tak¿e autobusem rejsowym. Na szczycie dzia³a obserwatorium meteorologiczne.
U stóp góry od strony pó³nocnej, na wysoko¶ci 1000 m n.p.m. – na terenie prefektury Yamanashi – le¿y Piêæ Jezior Fud¿i (Fuji Goko): Kawaguchi, Yamanaka, Sai, Motosu oraz Shoji. Po stronie po³udniowo-zachodniej znajduj± siê wodospady Shiraito, a po stronie pó³nocno-zachodniej tereny narciarskie Fujiten. Ca³y ten obszar jest popularnym celem masowej turystyki i stanowi czê¶æ Parku Narodowego Fud¿i-Hakone-Izu. Nale¿y do niego równie¿ równina i okryty z³± s³aw± las Aokigahara. Z Tokio do stacji Fud¿i dojedziemy te¿ kolejk± podmiejsk±, która dystans 100 km pokonuje w mniej ni¿ 30 minut.
Raj dla mi³o¶ników sportów zimowych
Fud¿i jest o ponad 1,2 km wy¿sza od Rys najwy¿szego szczytu polskich Tatr i by³a pierwszym narciarskim miejscem w kraju samurajów. W 1911 roku, kiedy austriaccy ¿o³nierze, major Theodor Edler von Lerch – znany jako ojciec narciarstwa w Japonii – i Egon Edler von Kratzer zjechali na nartach z 9-tej stacji tej góry. Na pi±tej stacji znajdziemy tablicê która upamiêtnia to historyczne wydarzenie. Natomiast pierwsi Japoñczycy, którzy z powodzeniem w 1935 roku zjechali na nartach ze szczytu byli Koki Takei i Hajime Katsuda. Obecnie w sezonie zimowym narciarstwo jest tam niezwykle popularnym sportem. W pobli¿u znajduje siê o¶rodek Fujiten Snow Resort, który szczyci siê znakomit± lokalizacj± z piêknym widokiem. Posiada 4 wyci±gi i 7 ró¿norodnych tras. Du¿ym zainteresowaniem cieszy siê równie¿ snowpark wyposa¿ony w ró¿ne atrakcje. Zim± odbywa siê tam kultowy maraton “Mount Fuji Marathon” wokó³ pobliskich jezior. Presti¿owa impreza przyci±ga olbrzymie zainteresowanie mieszkañców Tokio i mediów.
Zmieniaj±ce oblicza krajobrazu
Wygl±d góry Fud¿i zmienia siê wraz z up³ywem czasu i por± roku. Japoñczycy znale¼li wiele nazw definiuj±cych jej obraz. Oprócz definicji Czerwonej Fud¿i istniej± inne rzadkie okre¶lenia dla krajobrazu. W godzinach zarówno zachodu, jak i wschodu s³oñca przez chwilê pojawia siê widok s³oñca idealnie “tañcz±cego” na szczycie. Wygl±da jak diament i dlatego jest nazywany „Diamentowym Fud¿i”. S³oñce tu¿ nad gór± ¶wieci ol¶niewaj±co w p³on±cym ¶wietle. Ta pe³na wdziêku sceneria to prawdziwe arcydzie³o natury. Inny przyk³ad to kiedy góra odbija siê do góry nogami w wodach jeziora to „Fud¿i do góry nogami”. Efekt widoczny w dni z czystym przejrzystym powietrzem i bez wiatru, pozwala cieszyæ siê ró¿nymi sceneriami, które zmieniaj± siê wraz z por± roku i zosta³ ukazany na odwrocie banknotów o warto¶ci 1000 jenów.
Wyj±tkowa góra w ca³ej Japonii
Charakterystyczna sylwetka wulkanu, którego szczyt jest pokryty ¶niegiem przez wiêksz± czê¶æ roku, by³a i jest bardzo lubianym motywem w sztuce. Stara legenda oparta na „Opowie¶ci o zbieraczu bambusu” mówi o tym, jak cesarz opuszczony przez ksiê¿ycow± ksiê¿niczkê Kaguya, rozkaza³ s³ugom zanie¶æ list i eliksir nie¶miertelno¶ci, które otrzyma³ od niej na wierzcho³ek najwy¿szej góry i tam je spaliæ. Dym z p³on±cego eliksiru unosz±cy siê ponad szczytem góry spowodowa³, ¿e ludzie nazwali j± fushi, co oznacza „nie¶miertelno¶æ”, „¿ycie wieczne”. Z biegiem lat przyjê³a siê ud¼wiêczniona wersja – Fud¿i. W u¿yciu by³y zreszt± ró¿ne warianty nazwy, jak np.: Fuji-no-takane - “Wysoki Szczyt Fud¿i”, Fuji-no-ne - „Szczyt Fud¿i”, Fu-gaku - „Bogaty Szczyt” .
Wokó³ nazwy góry powsta³o równie¿ nieporozumienie wynikaj±ce z dwoisto¶ci czytania znaku oznaczaj±cego „górê”. Jego sinojapoñskie odczytywanie brzmi san (od chiñskiego shān). Natomiast zgodnie z odczytywaniem japoñskim znak ten czyta siê yama – st±d alternatywna nazwa góry: Fuji-no-yama. Po chiñsku nazwa góry jest zapisywana identycznie, a wymowa to: Fùshìshān. Wskutek zbie¿no¶ci fonetycznej s³owo san okre¶laj±ce „górê” uto¿samia siê czêsto z -san, wystêpuj±cym po nazwiskach japoñskich tytu³em grzeczno¶ciowym, oznaczaj±cym „pan/pani”. St±d te¿ czasem tworzone jest b³êdne sformu³owanie „szanowna Fud¿i”, czy te¿ „pan/pani Fud¿i”. Jêzyk japoñski jest wysoce homofoniczny i podobieñstwa fonetyczne s± bardzo liczne. Obecnie sposób, w jaki Góra Fud¿i jest pisana po japoñsku, oznacza Wyspê Dostatku. Ale popularna teoria mówi, ¿e nazwa zosta³a pierwotnie napisana w znaczeniu Niezrównanej Góry, poniewa¿ jest to góra, która nie przypomina ¿adnej innej w Japonii. Inna teoria g³osi, ¿e poniewa¿ ¶nieg nigdy nie znika ze szczytu, nazwa pierwotnie oznacza³a Niewyczerpan± Górê, a zdaniem niektórych badaczy, nazwa wulkanu mo¿e pochodziæ z jêzyka ajnuskiego, od Fuchi – imienia bogini ognia.
Autor/fot. © Adam Bia³as - dziennikarz, ekspert rynku, dyr. BIALAS Consulting & Solutions
Autor/fot. Adam Bia³as
Wracaj do poprzedniej strony »