Spitzberg powoli odkrywa swoje tajemnice, a ka¿da z nich warta jest o wiele wiêcej ni¿ mityczny Z³oty Poci±g, bo mo¿na j± dotkn±æ, pow±chaæ i zobaczyæ na ¿ywo, a nie tylko oczami wyobra¼ni.
Oficerski orze³ek z pewno¶ci± nale¿a³ do którego¶ z polskich oficerów. Najstarsze guziki pochodz± z XVIII wieku. Z kolei odnajdywane monety wa¿± ju¿ blisko kilogram. Niemal wszystkie pochodz± z czasów kajzerowskich. Wa³brzyska porcelana by³a najprawdopodobniej wykorzystywana przez za³ogê fortu w czasach II wojny ¶wiatowej.
Oficerski orze³ek, grzebieñ i drobniaki
W czasie prac porz±dkowych prowadzonych na Spitzbergu gospodarze fortu co chwilê natrafiaj± na cenne znaleziska. Niektóre z tych przedmiotów to pami±tki po poprzednich pokoleniach, które przewinê³y siê przez fort w Srebrnej Górze.
– Takim odkryciom towarzysz± olbrzymie emocje - mówi Jakub Kasiñski. - Gdy wyci±gali¶my polskiego orze³ka oficerskiego, wci¶niêtego pomiêdzy ceg³y, oczy zrobi³y siê nam mokre. Orze³ek najprawdopodobniej nale¿a³ do jednego z polskich wiê¼niów oflagu, który funkcjonowa³ w forcie na prze³omie 1939 i 1940 roku – dodaje.
Z kilkuset odnalezionych monet najstarsza pamiêta czasy Fryderyka Wielkiego i budowê fortu. Najwiêcej drobniaków pochodzi jednak z czasów, gdy w forcie funkcjonowa³o schronisko m³odzie¿owe. Z tego wynika, ¿e dzieci mia³y mniejsz± sk³onno¶æ do pilnowanie ka¿dego przys³owiowego grosza.
Porcelana od Tielsacha
Nie mniej emocji by³o w czasie oczyszczania jednej z kazamat. Spo¶ród kilkudziesiêciu kilogramów st³uczki porcelanowej uda³o siê skompletowaæ niemal ca³y komplet przedwojennej, wa³brzyskiej porcelany.
- Kilkadziesi±t talerzy, fili¿anek, kubków le¿a³o zasypanych zwa³ami piasku w rogu jednej z odkopywanych kazamat. – mówi Marcin Ossowski z fortecznego muzeum. - To dobrej jako¶ci wyroby z wa³brzyskiej fabryki Carl Tielscha (przyp. trafi³ siê te¿ jeden Rosenthal).
Kto móg³ by¶ jej u¿ytkownikiem?
- Admira³ Unrug? Genera³ Piskor? Komendant Fortu? A mo¿e brzydka Helga, która w opowie¶ciach jednego z ¿o³nierzy by³a, mimo w±tpliwej urody - mistrzyni± uwodzenia? – g³o¶no zastanawia siê Jakub Kasiñski, który jako pierwszy postanowi³ poczuæ smak kawy, z zabytkowej porcelany. - Obcowanie z tymi przedmiotami towarzysz± olbrzymie emocje. Historia jest fascynuj±ca. Prawda?
Warto dodaæ, ¿e prace na Spitzbergu ca³y czas trwaj±, a gospodarze spodziewaj± siê wielu nowych odkryæ. Byæ mo¿e kiedy¶ uda siê dotrzeæ do niedostêpnych podziemi szczytu na którym stoi fort. Wed³ug najs³ynniejszych polskich poszukiwaczy: ¶p. Wojtka Stojaka i W³odka Antkowiaka - maj± byæ ukryte miêdzy innymi archiwa niemieckiej 4. Armii Pancernej.
---------------------------
Fort Spitzberg- Ostróg to jedno z samodzielnych dzie³ obronnych twierdzy srebnogórskiej, wybudowano w XVIII wieku z inicjatywy i pod nadzorem Fryderyka Wielkiego. Obiekt powsta³ na szczycie góry Ostróg (627 m.n.p) w Górach Bardzkich. Pó¼niej obiekt pe³ni³ funkcjê najwiêkszego w Niemczech schroniska m³odzie¿owego, o¶rodka szkolenia dla strzelców górskich i bazy szkoleniowej Hitlerjugend. W czasie II wojny ¶wiatowej w forcie zlokalizowano pierwszy, niemiecki oflag karany dla polskich oficerów- wiêziono tu miêdzy innym kontradmira³a Józefa Unruga, genera³a Tadeusza Piskora, bohaterów szar¿y pod Krojantami. Po II wojnie ¶wiatowej fort pe³ni³ ró¿ne funkcje- miêdzy innymi bazy harcerskiej. XVIII-wieczna forteca, po³o¿ona na szczycie wzgórza nie mia³a jednak szczê¶cia do remontów- prace ograniczano do prac porz±dkowych. Od stycznia 2018 roku fort ma nowego gospodarza - Muzeum Obrony Wybrze¿a, które opiekuje siê miedzy innymi Fortem Gerharda w ¦winouj¶ciu.
- Spitzberg, ze swoj± wyj±tkow± histori± ma szansê staæ siê wyj±tkowym, nowoczesnym miejscem edukacji historycznej. – mówi Jakub Kasiñski, który w mundurze z okresu II Rzeczpospolitej oprowadza turystów. Miejscem gdzie bêdzie mo¿na dotkn±æ prawdziwej historii - podkre¶la
Zdjêcia:
Fort na Spiztbergu powsta³ w w XVIII wieku. Wraz z Donjonem Twierdzy pilnuje prze³êczy górskiej i drogi na Dolny ¦l±sk.
Polski orze³ek oficerki pochodzi najprawdopodobniej z czapki jednego z wiê¼niów oflagu.
Orze³ek przed czyszczeniem.
Sk³adnica skarbów - dziura prowadzi do kazamaty, która by³a niedostêpna przez wiele lat i z której pochodzi wiêkszo¶æ porcelanowego skarbu.
Popo³udniowa kawa w takiej fili¿ance i piêknych okoliczno¶ciach przyrody… porcelanowy skarb niemal w komplecie.
otomedia.pl
Wracaj do poprzedniej strony »