W podwroc³awskiej wsi Galowice, która przed II wojn± ¶wiatow± znana by³a z uprawy buraków cukrowych oraz pszenicy, zachowa³ siê spichlerz zbo¿owy z 1727 roku. I nie by³oby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, ¿e stanowi on ostatni ocala³y na Dolnym ¦l±sku drewniany obiekt gospodarczy o konstrukcji szachulcowej o tak du¿ej kubaturze - 1200 metrów kwadratowych!
A tak¿e kryje w swoim wnêtrzu unikaln± na skalê europejsk± kolekcjê powozów i sañ produkowanych od po³owy XIX wieku w najlepszych europejskich fabrykach. Dziêki wizycie w tym niepowtarzalnym miejscu mo¿na przenie¶æ siê w czasie o pond sto lat i dowiedzieæ siê mnóstwo ciekawostek o tym, jak wygl±da³o ¿ycie, zanim Europê zdominowa³y konie mechaniczne.
W galowickim muzeum znajdziemy np. wóz stra¿acki (co ciekawe z przedwojennych Gallowitz!), ¶winiarkê, czyli wóz do przewozu zwierz±t ¿ywych wyprodukowany w Jeleniej Górze, szwajcarski furgon militarny z kompletn± kuchni± polow±, wóz do przewo¿enia siana z Transylwanii czy te¿ wóz masarski do przewo¿enia pó³tuszy (mo¿na je by³o podczas transportu ob³o¿yæ lodem lub li¶æmi pokrzywy albo chrzanu).
Prawdziwy rarytas kolekcjonerski stanowi±: szwajcarski doktorwagen (doktorka) – elegancki, lekki pojazd ze sk³adanym dachem u¿ywany przez lekarzy do wizyt u pacjentów, wolant z drewna jesionowego, którym dwukrotnie podró¿owa³ polski premier Wincenty Witos, sanie hrabiego von Moltke z Krzy¿owej ozdobione g³owami gryfów, bogato zdobione sanie muszlowe zwane te¿ „cesarskimi”, czy te¿ jedyne zachowane sanie z warszawskiej wytwórni Adolfa Hertla u¿ywane zim± do przewozu pasa¿erów.
Kolekcjê dope³niaj± wózki i bogato rze¼bione sanki, których u¿ywano w pa³acach do wo¿enia dzieci. Czêsto by³y do nich zaprzêgane niewielkie zwierzêta, np. kozy lub osio³ki. Dlaczego? W przypadku zagro¿enia zwierzêta nie wpada³y w pop³och i nie ucieka³y, lecz siê zatrzymywa³y. Oprócz karet, powozów i sañ zachwyca kolekcja siode³, kie³zn i uprzê¿y oraz akcesoriów podró¿niczych, takich jak m.in. sekretarzyk podró¿ny czy te¿ podró¿na przeno¶na toaleta. Wiele ciekawostek zwi±zanych z eksponowanymi wozami lub przedmiotami mo¿na us³yszeæ podczas zwiedzania muzeum, które otwarte jest obecnie we wtorki oraz w pi±tki w godz. 10.00-15.00 oraz w soboty i niedziele w godz. 10.00-16.00 (oprowadzanie odbywa siê o pe³nych godzinach).
Wszystkie te eksponaty kolekcjonowa³ przez lata dr Tadeusz Ko³acz, który pierwsz± bryczkê pochodz±c± z najwiêkszej europejskiej manufaktury Schustala & Co. zakupi³ w 1977 roku. Od tego momentu kolekcja sukcesywnie powiêksza³a siê o karety, bryczki, omnibusy, wolanty, landolety, milordy, sanie i wszystkie przedmioty zwi±zane z transportem konnym. W 1999 roku dr Ko³acz zakupi³ zrujnowany spichlerz w Galowicach a nastêpnie za³o¿y³ fundacjê Gallen (przedwojenna nazwa miejscowo¶ci), aby uratowaæ ten unikalny obiekt i stworzyæ w nim Muzeum Powozów Galowice. Uruchomione w 2011 roku Muzeum, stanowi placówkê muzealno-edukacyjno-kulturaln±, które wraz z Muzeum Motoryzacji w ¦lêzy oraz Muzeum Techniki i Komunikacji w Jaworzynie ¦l±skiej prezentuje tysi±cletni± historiê podró¿owania: od koni i dyli¿ansów, poprzez kolej do motocykli i samochodów. To niesamowita podró¿ w czasie!
Ma³gorzata Urlich-Kornacka @Stowarzyszenie TUiTAM
Wracaj do poprzedniej strony »