USTAWA
z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o us³ugach turystycznych1)
(Tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 223, poz. 2268)
Rozdzia³ 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa okre¶la warunki ¶wiadczenia przez przedsiêbiorców us³ug turystycznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a tak¿e za granic±, je¿eli umowy z klientami o ¶wiadczenie tych us³ug s± zawierane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 1a. (uchylony).
Art. 2. Zawieranie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu przedsiêbiorcy zagranicznego umów z klientami o ¶wiadczenie us³ug turystycznych jest dopuszczalne, je¿eli przedsiêbiorca ten prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dzia³alno¶æ gospodarcz± na warunkach okre¶lonych w ustawie, o której mowa w art. 1.
Art. 3. Przez u¿yte w ustawie okre¶lenia nale¿y rozumieæ:
1) us³ugi turystyczne - us³ugi przewodnickie, us³ugi hotelarskie oraz wszystkie inne us³ugi ¶wiadczone turystom lub odwiedzaj±cym;
2) impreza turystyczna - co najmniej dwie us³ugi turystyczne tworz±ce jednolity program i objête wspóln± cen±, je¿eli us³ugi te obejmuj± nocleg lub trwaj± ponad 24 godziny albo je¿eli program przewiduje zmianê miejsca pobytu;
3) wycieczka - rodzaj imprezy turystycznej, której program obejmuje zmianê miejsca pobytu jej uczestników;
4) organizowanie imprez turystycznych - przygotowywanie lub oferowanie, a tak¿e realizacja imprez turystycznych;
5) organizator turystyki - przedsiêbiorca organizuj±cy imprezê turystyczn±;
6) po¶rednik turystyczny - przedsiêbiorca, którego dzia³alno¶æ polega na wykonywaniu, na zlecenie klienta, czynno¶ci faktycznych i prawnych zwi±zanych z zawieraniem umów o ¶wiadczenie us³ug turystycznych;
7) agent turystyczny - przedsiêbiorca, którego dzia³alno¶æ polega na sta³ym po¶redniczeniu w zawieraniu umów o ¶wiadczenie us³ug turystycznych na rzecz organizatorów turystyki posiadaj±cych zezwolenia w kraju lub na rzecz innych us³ugodawców posiadaj±cych siedzibê w kraju;
7a) przewodnik turystyczny - osobê zawodowo oprowadzaj±c± turystów lub odwiedzaj±cych po wybranych obszarach, miejscowo¶ciach i obiektach oraz udzielaj±c± o nich informacji;
7b) pilot wycieczek - osobê towarzysz±c±, w imieniu organizatora turystyki, uczestnikom imprezy turystycznej, sprawuj±c± opiekê nad nimi i czuwaj±c± nad sposobem wykonania na ich rzecz us³ug;
8) us³ugi hotelarskie - krótkotrwa³e, ogólnie dostêpne wynajmowanie domów, mieszkañ, pokoi, miejsc noclegowych, a tak¿e miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz ¶wiadczenie, w obrêbie obiektu, us³ug z tym zwi±zanych;
9) turysta - osobê, która podró¿uje do innej miejscowo¶ci poza swoim sta³ym miejscem pobytu na okres nieprzekraczaj±cy 12 miesiêcy, dla której celem podró¿y nie jest podjêcie sta³ej pracy w odwiedzanej miejscowo¶ci i która korzysta z noclegu przynajmniej przez jedn± noc;
10) odwiedzaj±cy - osobê, która podró¿uje do innej miejscowo¶ci poza swoim sta³ym miejscem pobytu, dla której celem podró¿y nie jest podjêcie sta³ej pracy w odwiedzanej miejscowo¶ci oraz niekorzystaj±c± z noclegu;
11) klient - osobê, która zamierza zawrzeæ lub zawar³a umowê o ¶wiadczenie us³ug turystycznych na swoj± rzecz lub na rzecz innej osoby, a zawarcie tej umowy nie stanowi przedmiotu jej dzia³alno¶ci gospodarczej, jak i osobê, na rzecz której umowa zosta³a zawarta, a tak¿e osobê, której przekazano prawo do korzystania z us³ug turystycznych objêtych uprzednio zawart± umow±;
12) (uchylony);
13) (uchylony);
14) przedsiêbiorca - przedsiêbiorcê i przedsiêbiorcê zagranicznego w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia³alno¶ci gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807).
Rozdzia³ 2
Organizatorzy turystyki, po¶rednicy i agenci turystyczni
Art. 4. 1. Dzia³alno¶æ gospodarcza w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz po¶redniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o ¶wiadczenie us³ug turystycznych jest dzia³alno¶ci± regulowan± w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia³alno¶ci gospodarczej i wymaga uzyskania wpisu w rejestrze organizatorów turystyki i po¶redników turystycznych, zwanego dalej "rejestrem".
2. Dzia³alno¶ci± regulowan±, o której mowa w ust. 1, nie jest dzia³alno¶æ gospodarcza agentów turystycznych, polegaj±ca na sta³ym po¶redniczeniu w zawieraniu umów o ¶wiadczenie us³ug turystycznych na rzecz organizatorów turystyki posiadaj±cych wpis do rejestru, lub na rzecz innych us³ugodawców posiadaj±cych siedzibê w kraju.
Art. 5. 1. Przedsiêbiorca wykonuj±cy dzia³alno¶æ gospodarcz± w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz po¶redniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o ¶wiadczenie us³ug turystycznych jest obowi±zany spe³niaæ nastêpuj±ce warunki:
1) zapewniaæ kierowanie dzia³alno¶ci± przedsiêbiorstwa oraz dzia³alno¶ci± jego jednostek organizacyjnych samodzielnie dokonuj±cych czynno¶ci prawnych przez osoby:
a) posiadaj±ce odpowiednie wykszta³cenie i praktykê, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 2,
b) niekarane za przestêpstwa przeciwko zdrowiu i ¿yciu, wiarygodno¶ci dokumentów, mieniu oraz przeciwko obrotowi gospodarczemu;
2) zawrzeæ:
a) umowê gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo
b) umowê ubezpieczenia na rzecz klientów
- w zakresie pokrycia kosztów powrotu klienta do kraju, w wypadku gdy organizator turystyki lub po¶rednik turystyczny wbrew obowi±zkowi nie zapewnia tego powrotu, a tak¿e na pokrycie zwrotu wp³at wniesionych przez klientów w razie niewykonania zobowi±zañ umownych;
3) sk³adaæ wojewodzie orygina³y dokumentów potwierdzaj±cych zawarcie kolejnych umów gwarancji lub ubezpieczenia, o których mowa w pkt 2, przed up³ywem terminu obowi±zywania umowy poprzedniej.
2. Przedsiêbiorca bêd±cy organizatorem turystyki lub po¶rednikiem turystycznym, który w ramach wykonywanej dzia³alno¶ci jednocze¶nie dzia³a jako agent turystyczny, jest obowi±zany:
1) wykonywaæ dzia³alno¶æ tylko na rzecz organizatorów turystyki wpisanych do rejestru;
2) w umowie zawieranej z klientem wskazywaæ jednoznacznie w³a¶ciwego organizatora turystyki, którego reprezentuje;
3) dzia³aæ na podstawie wa¿nej umowy agencyjnej.
3. Obowi±zek posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, dotyczy ca³ego okresu wykonywania dzia³alno¶ci.
4. Tre¶æ gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, obejmuje upowa¿nienie dla wojewody lub wskazanej przez niego jednostki do wydawania dyspozycji wyp³aty zaliczki na pokrycie kosztów powrotu klienta do kraju.
5. Wojewoda jest uprawniony do wystêpowania na rzecz klientów w sprawach wyp³aty ¶rodków z tytu³u umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji ubezpieczeniowej lub umowy ubezpieczenia, na zasadach okre¶lonych w tre¶ci tych umów.
6. Z sumy okre¶lonej w umowie gwarancji bankowej, umowie gwarancji ubezpieczeniowej lub umowie ubezpieczenia pokrywa siê w pierwszej kolejno¶ci koszty sprowadzenia do kraju klientów, o których mowa w ust. 1 pkt 2. Je¿eli pozosta³a suma gwarancji jest niewystarczaj±ca na zwrot wszystkich wp³at wniesionych przez klientów, wyp³aty obni¿a siê proporcjonalnie do wysoko¶ci pozosta³ej sumy.
Art. 6. 1. Dzia³alno¶ci± w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz dzia³alno¶ci± w zakresie po¶rednictwa w zawieraniu umów o ¶wiadczenie us³ug turystycznych, o której mowa w art. 4 ust. 1, mog± kierowaæ osoby posiadaj±ce:
1) rok praktyki w obs³udze turystów i ukoñczone studia wy¿sze z zakresu turystyki i rekreacji, prawa, ekonomii lub zarz±dzania i marketingu;
2) 2 lata praktyki w obs³udze turystów i ukoñczon± szko³ê ¶redni± z zakresu obs³ugi turystów lub ukoñczone studia wy¿sze inne ni¿ wymienione w pkt 1;
3) 4 lata praktyki w obs³udze turystów i ukoñczon± szko³ê ¶redni± inn± ni¿ wymieniona w pkt 2;
4) 6 lat praktyki w obs³udze turystów, w pozosta³ych przypadkach.
2. Za praktykê w obs³udze turystów, o której mowa w ust. 1, uwa¿a siê samodzielne wykonywanie dzia³alno¶ci gospodarczej w zakresie organizowania imprez turystycznych lub po¶rednictwa w zawieraniu umów o ¶wiadczenie us³ug turystycznych, kierowanie jednostkami organizuj±cymi imprezy turystyczne, pracê na stanowiskach zwi±zanych z przygotowywaniem i zawieraniem umów o ¶wiadczenie us³ug turystycznych, samodzielne przygotowywanie programów imprez turystycznych, a tak¿e wykonywanie zadañ przewodnika turystycznego i pilota wycieczek.
3. Potwierdzeniem praktyki, o której mowa w ust. 2, jest za¶wiadczenie o wpisie do ewidencji dzia³alno¶ci gospodarczej albo za¶wiadczenie wydane przez jednostkê organizacyjn± powierzaj±c± zainteresowanemu czynno¶ci przy obs³udze turystów.
Art. 7. 1. Organem w³a¶ciwym do prowadzenia rejestru jest wojewoda w³a¶ciwy ze wzglêdu na siedzibê przedsiêbiorcy, a w przypadku przedsiêbiorcy zagranicznego - wybrany przez niego wojewoda, z zastrze¿eniem ust. 2.
2. W przypadku przedsiêbiorcy zagranicznego, który utworzy³ oddzia³ na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia³alno¶ci gospodarczej, organem w³a¶ciwym do prowadzenia rejestru jest wojewoda w³a¶ciwy ze wzglêdu na siedzibê oddzia³u.
3. Wpisu do rejestru dokonuje siê na wniosek przedsiêbiorcy, zawieraj±cy nastêpuj±ce dane:
1) firmê przedsiêbiorcy, jego siedzibê i adres, a w przypadku gdy przedsiêbiorca jest osob± fizyczn± - adres zamieszkania;
2) numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile przedsiêbiorca taki numer posiada;
3) okre¶lenie przedmiotu dzia³alno¶ci;
4) okre¶lenie zasiêgu terytorialnego wykonywanej dzia³alno¶ci (obszar kraju, kraje europejskie lub kraje pozaeuropejskie);
5) wskazanie g³ównego miejsca wykonywania dzia³alno¶ci objêtej wpisem do rejestru oraz oddzia³ów;
6) imiona i nazwiska osób upowa¿nionych do kierowania dzia³alno¶ci± przedsiêbiorcy oraz dzia³alno¶ci± jego oddzia³ów.
4. Do wniosku przedsiêbiorca do³±cza orygina³ umowy, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, oraz o¶wiadczenie nastêpuj±cej tre¶ci:
"O¶wiadczam, ¿e:
1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru organizatorów turystyki i po¶redników turystycznych s± kompletne i zgodne z prawd±;
2) znane mi s± i spe³niam warunki wykonywania dzia³alno¶ci w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz po¶redniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o ¶wiadczenie us³ug turystycznych, okre¶lone w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o us³ugach turystycznych.".
5. O¶wiadczenie powinno równie¿ zawieraæ:
1) firmê przedsiêbiorcy oraz jego siedzibê i adres;
2) oznaczenie miejsca i datê z³o¿enia o¶wiadczenia;
3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiêbiorcy, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz pe³nionej funkcji.
6. Wpis do rejestru obejmuje dane, okre¶lone w ust. 3, z wyj±tkiem adresu zamieszkania, je¿eli jest on inny ni¿ adres siedziby.
7. Rejestr jest jawny.
8. Rejestr mo¿e byæ prowadzony w systemie informatycznym.
Art. 8. 1. Wojewoda przesy³a kopiê za¶wiadczenia o wpisie do rejestru oraz kopie dokumentów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, ministrowi w³a¶ciwemu do spraw turystyki.
2. Minister w³a¶ciwy do spraw turystyki, na podstawie kopii dokumentów, o których mowa w ust. 1, prowadzi Centraln± Ewidencjê Organizatorów Turystyki i Po¶redników Turystycznych, zwan± dalej "Ewidencj±".
3. Wpisu do Ewidencji, o której mowa w ust. 2, dokonuje siê z urzêdu, na podstawie kopii dokumentów, o których mowa w ust. 1.
4. W ramach Ewidencji prowadzi siê tak¿e wykazy:
1) przedsiêbiorców, których wykre¶lono z rejestru;
2) przedsiêbiorców, którzy wykonywali dzia³alno¶æ bez wymaganego wpisu do rejestru.
5. Podstaw± umieszczenia w wykazach, o których mowa w ust. 4, jest ostateczna decyzja wojewody o zakazie wykonywania dzia³alno¶ci gospodarczej, o której mowa w art. 71 ustawy o swobodzie dzia³alno¶ci gospodarczej, lub o stwierdzeniu wykonywania dzia³alno¶ci bez wymaganego wpisu do rejestru.
6. W wykazach, o których mowa w ust. 4, wskazuje siê termin, w którym up³ywaj± 3 lata od dnia wykre¶lenia wpisu do rejestru lub od dnia uprawomocnienia siê decyzji w³a¶ciwego wojewody o stwierdzeniu wykonywania dzia³alno¶ci bez wpisu do rejestru.
7. Z wykazów, o których mowa w ust. 4, wykre¶la siê przedsiêbiorcê po up³ywie 3 lat od dnia wydania ostatecznej decyzji o zakazie wykonywania lub o stwierdzeniu wykonywania dzia³alno¶ci bez wymaganego wpisu do rejestru.
8. Minister w³a¶ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz±dzenia, okre¶la organizacjê, szczegó³owy sposób prowadzenia Ewidencji oraz tryb udzielania informacji o danych objêtych wpisem, uwzglêdniaj±c w szczególno¶ci dokumenty i dane, na podstawie których dokonuje siê wpisu do Ewidencji.
9. Wojewoda udziela informacji o danych zawartych w rejestrze na zasadach ustalonych dla Ewidencji.
Art. 9. 1. Minister w³a¶ciwy do spraw turystyki oraz wojewoda s± upowa¿nieni do kontroli prowadzonej przez przedsiêbiorcê dzia³alno¶ci gospodarczej, w zakresie:
1) zgodno¶ci ze stanem faktycznym danych zawartych w o¶wiadczeniu, o którym mowa w art. 7 ust. 4;
2) zgodno¶ci wykonywanej dzia³alno¶ci z uzyskanym wpisem do rejestru;
3) przestrzegania warunków wykonywania dzia³alno¶ci gospodarczej okre¶lonych ustaw±;
4) zgodno¶ci wykonywanej dzia³alno¶ci gospodarczej z zawartymi umowami agencyjnymi;
5) przestrzegania przez przedsiêbiorców, daj±cych zlecenie agentom, warunków wykonywania dzia³alno¶ci gospodarczej okre¶lonych ustaw±.
2. W razie stwierdzenia przez ministra w³a¶ciwego do spraw turystyki w wyniku kontroli, o której mowa w ust. 1, uchybieñ w sposobie wykonywania dzia³alno¶ci gospodarczej, wystêpuje on do w³a¶ciwego wojewody o podjêcie stosownych dzia³añ.
3. Wojewoda wydaje decyzjê administracyjn± o stwierdzeniu wykonywania dzia³alno¶ci gospodarczej, o której mowa w art. 4 ust. 1, bez wymaganego wpisu do rejestru oraz o zakazie wykonywania dzia³alno¶ci gospodarczej objêtej wpisem do rejestru przez okres 3 lat.
4. Decyzja, o której mowa w ust. 3, zawiera w szczególno¶ci:
1) firmê przedsiêbiorcy;
2) imiê i nazwisko oraz datê urodzenia osoby lub osób upowa¿nionych do kierowania dzia³alno¶ci± przedsiêbiorcy;
3) datê stwierdzenia wykonywania dzia³alno¶ci bez wymaganego wpisu do rejestru.
Art. 10. 1. Minister w³a¶ciwy do spraw instytucji finansowych okre¶li, w drodze rozporz±dzenia, minimaln± wysoko¶æ sumy gwarancji, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a, uwzglêdniaj±c zakres i rodzaj dzia³alno¶ci wykonywanej przez organizatorów turystyki i po¶redników turystycznych.
2. Minister w³a¶ciwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem w³a¶ciwym do spraw turystyki, po zasiêgniêciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeñ, okre¶li, w drodze rozporz±dzenia, szczegó³owy zakres ubezpieczenia obowi±zkowego, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b, termin powstania obowi±zku ubezpieczenia oraz minimaln± sumê gwarancyjn±, bior±c w szczególno¶ci pod uwagê specyfikê wykonywanej dzia³alno¶ci oraz jej zakres.
Art. 10a. Ra¿±cym naruszeniem warunków wykonywania dzia³alno¶ci jest:
1) zawieranie umów z klientami bez uprzedniego zawarcia umowy, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2;
2) nieprzed³o¿enie wojewodzie orygina³u dokumentu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2;
3) niedope³nienie obowi±zków przedsiêbiorcy okre¶lonych w rozdziale 3 ustawy;
4) powierzenie przez organizatora turystyki wykonywania zadañ przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek osobie nieuprawnionej lub nieposiadaj±cej znajomo¶ci jêzyka, o którym mowa w art. 31, albo nieposiadaj±cej aktualnego za¶wiadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazañ do wykonywania zadañ przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wydanego zgodnie z przepisami wymienionymi w art. 23 ust. 1;
5) u¿ywanie oraz powo³ywanie siê na posiadany wpis do rejestru, w celu wprowadzenia w b³±d klientów co do rzeczywistego charakteru wykonywanej przez siebie dzia³alno¶ci, przy prowadzeniu sprzeda¿y prawa do korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w ka¿dym roku;
6) wykonywanie dzia³alno¶ci poza zakresem terytorialnym okre¶lonym we wniosku.
Art. 10b. Przedsiêbiorcê wystêpuj±cego wobec klientów jako agent turystyczny, który:
1) w umowach zawieranych z klientami nie wskazuje jednoznacznie w³a¶ciwego organizatora turystyki, którego reprezentuje, lub
2) dzia³a jako agent organizatora turystyki, który nie jest uprawniony do zawierania umów z klientami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
3) dzia³a bez wa¿nej umowy agencyjnej lub przekracza jej zakres
- uznaje siê za organizatora turystyki wykonuj±cego dzia³alno¶æ bez wymaganego wpisu do rejestru dzia³alno¶ci organizatorów turystyki i po¶redników turystycznych.
Rozdzia³ 3
Ochrona klienta
Art. 11. W zakresie nieuregulowanym ustaw± do umów z klientami zawieranych przez organizatorów turystyki i po¶redników turystycznych stosuje siê przepisy Kodeksu cywilnego oraz inne przepisy dotycz±ce ochrony konsumenta.
Art. 11a. 1. Organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienale¿yte wykonanie umowy o ¶wiadczenie us³ug turystycznych, chyba ¿e niewykonanie lub nienale¿yte wykonanie jest spowodowane wy³±cznie:
1) dzia³aniem lub zaniechaniem klienta;
2) dzia³aniem lub zaniechaniem osób trzecich, nieuczestnicz±cych w wykonywaniu us³ug przewidzianych w umowie, je¿eli tych dzia³añ lub zaniechañ nie mo¿na by³o przewidzieæ ani unikn±æ, albo
3) si³± wy¿sz±.
2. Wy³±czenie odpowiedzialno¶ci za niewykonanie lub nienale¿yte wykonanie umowy, w przypadkach wymienionych w ust. 1, nie zwalnia organizatora turystyki od obowi±zku udzielenia w czasie trwania imprezy turystycznej pomocy poszkodowanemu klientowi.
Art. 11b. 1. Nie mo¿na w drodze umowy wy³±czyæ lub ograniczyæ odpowiedzialno¶ci okre¶lonej w art. 11a, tak¿e w razie wyboru prawa obcego, z zastrze¿eniem ust. 2 i 3.
2. Odpowiedzialno¶æ za szkodê wyrz±dzon± klientowi wskutek niewykonania lub nienale¿ytego wykonania umowy o ¶wiadczenie us³ug turystycznych mo¿e byæ ograniczona tylko wówczas, gdy okre¶la to umowa miêdzynarodowa, której stron± jest Rzeczpospolita Polska.
3. Organizatorzy turystyki w umowach z klientami mog± ograniczyæ odpowiedzialno¶æ za niewykonanie lub nienale¿yte wykonanie us³ug w czasie imprezy turystycznej do dwukrotno¶ci ceny imprezy turystycznej wzglêdem ka¿dego klienta.
4. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 3, nie mo¿e dotyczyæ szkód na osobie.
Art. 12. 1. Organizator turystyki lub po¶rednik turystyczny, który proponuje klientom imprezy turystyczne lub us³ugi turystyczne, udostêpniaj±c im odpowiednie informacje pisemne, a w szczególno¶ci broszury, foldery, katalogi, jest obowi±zany wskazaæ w tych materia³ach w sposób dok³adny i zrozumia³y:
1) cenê imprezy turystycznej lub us³ugi turystycznej albo sposób jej ustalenia;
2) miejsce pobytu lub trasê imprezy;
3) rodzaj, klasê, kategoriê lub charakterystykê ¶rodka transportu;
4) po³o¿enie, rodzaj i kategoriê obiektu zakwaterowania, wed³ug przepisów kraju pobytu;
5) ilo¶æ i rodzaj posi³ków;
6) program zwiedzania i atrakcji turystycznych;
7) kwotê lub procentowy udzia³ zaliczki w cenie imprezy turystycznej lub us³ugi turystycznej oraz termin zap³aty ca³ej ceny;
8) termin powiadomienia klienta na pi¶mie o ewentualnym odwo³aniu imprezy turystycznej lub us³ugi turystycznej z powodu niewystarczaj±cej liczby zg³oszeñ, je¿eli realizacja us³ug jest uzale¿niona od liczby zg³oszeñ;
9) podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikaj±ce z umowy;
10) ogólne informacje o obowi±zuj±cych przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz o wymaganiach zdrowotnych dotycz±cych udzia³u w imprezie turystycznej.
1a. Informacje, o których mowa w ust. 1, nie mog± wprowadzaæ klienta w b³±d.
2. Je¿eli umowa zawarta z klientem nie zawiera odmiennych postanowieñ, to odpowiednie wskazania zawarte w informacjach pisemnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1-8, staj± siê elementem umowy.
Art. 13. 1. Organizator turystyki lub po¶rednik turystyczny jest obowi±zany podaæ klientowi, przed zawarciem umowy:
1) ogólne informacje o obowi±zuj±cych przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych, w szczególno¶ci o terminach oczekiwania na wydanie paszportu i wizy oraz o wymaganiach zdrowotnych dotycz±cych udzia³u w imprezie turystycznej;
2) informacjê o mo¿liwo¶ci zawarcia umowy ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z udzia³u w imprezie turystycznej oraz o zakresie ubezpieczenia od nastêpstw nieszczê¶liwych wypadków i kosztów leczenia.
2. Organizator turystyki jest obowi±zany poinformowaæ klienta o szczególnych zagro¿eniach ¿ycia i zdrowia na odwiedzanych obszarach oraz o mo¿liwo¶ci ubezpieczenia z tym zwi±zanego. Dotyczy to tak¿e zagro¿eñ powsta³ych po zawarciu umowy.
3. Organizator turystyki jest obowi±zany we w³a¶ciwym czasie, przed rozpoczêciem imprezy turystycznej, podaæ klientom:
1) nazwisko lub nazwê lokalnego przedstawiciela organizatora turystyki (lub innej instytucji), do którego klient mo¿e zwracaæ siê w razie trudno¶ci, a tak¿e jego adres i numer telefonu;
2) w odniesieniu do imprez turystycznych dla dzieci - informacjê o mo¿liwo¶ci bezpo¶redniego kontaktu z dzieckiem lub osob± odpowiedzialn± w miejscu pobytu dziecka;
3) planowany czas przejazdu, miejsca i czas trwania postojów;
4) szczegó³owe informacje dotycz±ce po³±czeñ komunikacyjnych oraz miejsca, jakie klient bêdzie zajmowa³ w ¶rodku transportu, w szczególno¶ci kabiny na statku lub przedzia³u sypialnego w poci±gu.
3a. Informacje, o których mowa w ust. 1-3, powinny byæ podane klientowi na pi¶mie.
4. Udzielenie informacji, o których mowa w ust. 1-3, nie zwalnia organizatora turystyki od obowi±zku opieki nad turystami.
Art. 14. 1. Umowa o ¶wiadczenie us³ug turystycznych polegaj±cych na organizowaniu imprez turystycznych wymaga formy pisemnej.
2. Umowa powinna okre¶laæ:
1) organizatora turystyki i numer jego wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 4 ust. 1, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), a tak¿e imiê i nazwisko oraz pe³nion± funkcjê osoby, która w jego imieniu umowê podpisa³a;
2) miejsce pobytu lub trasê wycieczki;
3) czas trwania imprezy turystycznej;
4) program imprezy turystycznej obejmuj±cy rodzaj, jako¶æ i terminy oferowanych us³ug, w tym:
a) rodzaj, charakter i kategoriê ¶rodka transportu oraz datê, godzinê, miejsce wyjazdu i planowanego powrotu,
b) po³o¿enie, rodzaj i kategoriê obiektu hotelarskiego zgodnie z przepisami kraju pobytu lub opis wyposa¿enia obiektów niezaliczanych do rodzajów i kategorii,
c) ilo¶æ i rodzaj posi³ków,
d) program zwiedzania i inne us³ugi wliczone w cenê imprezy turystycznej;
5) cenê imprezy turystycznej, wraz z wyszczególnieniem wszelkich koniecznych nale¿no¶ci, podatków i op³at, je¿eli nie s± one zawarte w cenie, oraz wyra¼ne sformu³owanie okoliczno¶ci, które mog± spowodowaæ podwy¿szenie ceny zgodnie z art. 17;
6) sposób zap³aty;
7) rodzaj i zakres ubezpieczenia turystów oraz nazwê i adres ubezpieczyciela;
7a) termin powiadomienia klienta na pi¶mie o ewentualnym odwo³aniu imprezy turystycznej lub us³ugi turystycznej z powodu niewystarczaj±cej liczby zg³oszeñ, je¿eli realizacja us³ug jest uzale¿niona od liczby zg³oszeñ;
7b) termin zawiadomienia o przeniesieniu uprawnieñ i przejêciu obowi±zków, o którym mowa w art. 16 ust. 2;
8) sposób zg³aszania reklamacji zwi±zanych z wykonywaniem us³ug przez organizatora turystyki lub osobê z nim wspó³pracuj±c± wraz z podaniem terminu zg³aszania takich reklamacji;
9) wymagania specjalne, o których klient powiadomi³ organizatora turystyki lub po¶rednika turystycznego i na które strony umowy wyrazi³y zgodê;
10) podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikaj±ce z umowy.
2a. Osoba, która zawar³a z klientem umowê o ¶wiadczenie us³ug turystycznych, jest obowi±zana niezw³ocznie dostarczyæ klientowi jeden egzemplarz tej umowy.
3. Organizatorzy turystyki, organizuj±cy imprezy turystyczne za granic±, maj± obowi±zek zawarcia na rzecz osób uczestnicz±cych w tych imprezach umów ubezpieczenia od nastêpstw nieszczê¶liwych wypadków i kosztów leczenia.
4. Organizator turystyki jest obowi±zany wydaæ klientowi wp³acaj±cemu nale¿no¶æ za imprezê turystyczn± lub zaliczkê przekraczaj±c± 10 % tej sumy:
1) pisemne potwierdzenie posiadania gwarancji, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a, wraz ze wskazaniem sposobu ubiegania siê o wyp³atê ¶rodków z tej gwarancji w wypadkach okre¶lonych ustaw±, lub
2) pisemne potwierdzenie zawarcia umowy ubezpieczenia, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b, wraz ze wskazaniem sposobu ubiegania siê o wyp³atê ¶rodków z umowy ubezpieczenia.
5. Organizator, który przed rozpoczêciem imprezy turystycznej jest zmuszony, z przyczyn od niego niezale¿nych, zmieniæ istotne warunki umowy z klientem, z zastrze¿eniem art. 17, powinien niezw³ocznie o tym powiadomiæ klienta. W takiej sytuacji klient powinien niezw³ocznie poinformowaæ organizatora, czy:
1) przyjmuje proponowan± zmianê umowy albo
2) odstêpuje od umowy za natychmiastowym zwrotem wszystkich wniesionych ¶wiadczeñ i bez obowi±zku zap³aty kary umownej.
6. Je¿eli klient, zgodnie z ust. 5, odstêpuje od umowy lub je¿eli organizator odwo³uje imprezê turystyczn± z przyczyn niezale¿nych od klienta, klient ma prawo, wed³ug swojego wyboru:
1) uczestniczyæ w imprezie zastêpczej o tym samym lub wy¿szym standardzie, chyba ¿e zgodzi siê na imprezê o ni¿szym standardzie za zwrotem ró¿nicy w cenie;
2) ¿±daæ natychmiastowego zwrotu wszystkich wniesionych ¶wiadczeñ.
7. W wypadkach okre¶lonych w ust. 6 klient mo¿e dochodziæ odszkodowania za niewykonanie umowy, chyba ¿e odwo³anie imprezy turystycznej nast±pi³o z powodu:
1) zg³oszenia siê mniejszej liczby uczestników ni¿ liczba minimalna okre¶lona w umowie, a organizator powiadomi³ o tym klienta na pi¶mie w uzgodnionym terminie;
2) si³y wy¿szej.
Art. 15. (uchylony).
Art. 16. 1. Klient mo¿e bez zgody organizatora turystyki przenie¶æ na osobê spe³niaj±c± warunki udzia³u w imprezie turystycznej wszystkie przys³uguj±ce mu z tytu³u umowy o ¶wiadczenie us³ug turystycznych uprawnienia, je¿eli jednocze¶nie osoba ta przejmuje wszystkie wynikaj±ce z tej umowy obowi±zki.
2. Przeniesienie uprawnieñ i przejêcie obowi±zków, o którym mowa w ust. 1, jest skuteczne wobec organizatora turystyki, je¿eli klient zawiadomi go o tym przed rozpoczêciem imprezy turystycznej w terminie okre¶lonym w umowie.
3. Za nieuiszczon± czê¶æ ceny imprezy turystycznej oraz koszty poniesione przez organizatora turystyki w wyniku zmiany uczestnika imprezy turystycznej klient i osoba przejmuj±ca jego uprawnienia odpowiadaj± solidarnie.
Art. 16a. 1. Organizator turystyki, który w czasie trwania danej imprezy turystycznej nie wykonuje przewidzianych w umowie us³ug, stanowi±cych istotn± czê¶æ programu tej imprezy, jest obowi±zany, bez obci±¿ania klienta dodatkowymi kosztami, wykonaæ w ramach tej imprezy odpowiednie ¶wiadczenia zastêpcze. Je¿eli jako¶æ ¶wiadczenia zastêpczego jest ni¿sza od jako¶ci us³ugi okre¶lonej w programie imprezy turystycznej, klient mo¿e ¿±daæ odpowiedniego obni¿enia ceny imprezy.
2. Je¿eli wykonanie ¶wiadczeñ zastêpczych, o których mowa w ust. 1, jest niemo¿liwe albo klient z uzasadnionych powodów nie wyrazi³ na nie zgody i odst±pi³ od umowy, organizator turystyki jest obowi±zany, bez obci±¿ania klienta dodatkowymi kosztami z tego tytu³u, zapewniæ mu powrót do miejsca rozpoczêcia imprezy turystycznej lub do innego uzgodnionego miejsca w warunkach nie gorszych ni¿ okre¶lone w umowie.
3. W razie odst±pienia od umowy, o którym mowa w ust. 2, organizator turystyki nie mo¿e ¿±daæ od klienta ¿adnych dodatkowych ¶wiadczeñ z tego tytu³u, w szczególno¶ci zap³aty kary umownej. Klient mo¿e ¿±daæ naprawienia szkody wynik³ej z niewykonania umowy.
4. W razie niemo¿no¶ci wykonania ¶wiadczenia zastêpczego, o której mowa w ust. 2, klient mo¿e ¿±daæ naprawienia szkody wynik³ej z niewykonania umowy, chyba ¿e niemo¿no¶æ wykonania ¶wiadczenia zastêpczego jest spowodowana wy³±cznie:
1) dzia³aniami lub zaniechaniami osób trzecich, nieuczestnicz±cych w wykonywaniu ¶wiadczenia zastêpczego, je¿eli tych dzia³añ lub zaniechañ nie mo¿na by³o przewidzieæ ani unikn±æ, albo
2) si³± wy¿sz±.
Art. 16b. 1. Je¿eli w trakcie imprezy turystycznej klient stwierdza wadliwe wykonywanie umowy, powinien niezw³ocznie zawiadomiæ o tym wykonawcê us³ugi oraz organizatora turystyki, w sposób odpowiedni dla rodzaju us³ugi.
2. Umowa powinna jednoznacznie okre¶laæ obowi±zek klienta w zakresie, o którym mowa w ust. 1.
Art. 17. 1. Cena ustalona w umowie nie mo¿e byæ podwy¿szona, chyba ¿e umowa wyra¼nie przewiduje mo¿liwo¶æ podwy¿szenia ceny, a organizator turystyki udokumentuje wp³yw na podwy¿szenie ceny jednej z nastêpuj±cych okoliczno¶ci:
1) wzrostu kosztów transportu;
2) wzrostu op³at urzêdowych, podatków lub op³at nale¿nych za takie us³ugi, jak lotniskowe, za³adunkowe lub prze³adunkowe w portach morskich i lotniczych;
3) wzrostu kursów walut.
2. W okresie 20 dni przed dat± wyjazdu cena ustalona w umowie nie mo¿e byæ podwy¿szona.
Art. 18. (uchylony).
Art. 19. 1. Postanowienia umów zawieranych przez organizatorów turystyki z klientami mniej korzystne dla klientów ni¿ postanowienia niniejszej ustawy s± niewa¿ne.
2. W miejsce postanowieñ umowy mniej korzystnych dla klienta obowi±zuj± przepisy ustawy.
Art. 19a. Przepisy niniejszego rozdzia³u stosuje siê odpowiednio do przedsiêbiorcy dzia³aj±cego w okoliczno¶ciach okre¶lonych w art. 10b ust. 1(1).
Rozdzia³ 4
Przewodnicy turystyczni i piloci wycieczek
Art. 20. 1. Przewodnikiem turystycznym lub pilotem wycieczek mo¿e byæ osoba, która posiada uprawnienia okre¶lone ustaw±.
2. Do zadañ przewodnika turystycznego nale¿y oprowadzanie wycieczek oraz fachowe udzielanie ich uczestnikom informacji o kraju, odwiedzanych miejscowo¶ciach, obszarach i obiektach.
3. Do zadañ pilota wycieczek nale¿y sprawowanie, w imieniu organizatora turystyki, opieki nad uczestnikami imprezy turystycznej w niezbêdnym zakresie, wynikaj±cym z charakteru imprezy, czuwanie nad sposobem wykonywania us³ug ¶wiadczonych na rzecz uczestników podczas imprezy oraz przyjmowanie od nich reklamacji dotycz±cych ¶wiadczonych im us³ug, a tak¿e reprezentowanie organizatora turystyki wobec kontrahentów ¶wiadcz±cych us³ugi w trakcie trwania imprezy.
4. Pilot wycieczek ma obowi±zek potwierdziæ klientowi przyjêcie reklamacji, a w wypadku jej nieza³atwienia, przekazania jej niezw³ocznie organizatorowi turystyki.
5. W wypadku odmowy uwzglêdnienia reklamacji organizator turystyki jest obowi±zany szczegó³owo uzasadniæ na pi¶mie przyczyny odmowy.
6. Je¿eli organizator turystyki nie ustosunkuje siê do reklamacji na pi¶mie, w terminie 30 dni od dnia zakoñczenia imprezy turystycznej, a w wypadku zg³oszenia tej reklamacji po zakoñczeniu imprezy turystycznej w terminie 30 dni od jej z³o¿enia, uwa¿a siê, ¿e uzna³ reklamacjê za uzasadnion±.
Art. 21. 1. Przewodnicy turystyczni otrzymuj± uprawnienia nastêpuj±cych rodzajów:
1) przewodników górskich dla okre¶lonych obszarów górskich;
2) przewodników miejskich dla poszczególnych miast;
3) przewodników terenowych dla poszczególnych województw, regionów oraz tras turystycznych.
2. Uprawnienia przewodników górskich dziel± siê na trzy klasy w zale¿no¶ci od stopnia trudno¶ci tras i wycieczek.
3. Uprawnienia przewodnika terenowego obejmuj± równie¿ miasta po³o¿one w obrêbie województwa lub regionu.
4. Minister w³a¶ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz±dzenia, mo¿e okre¶liæ wykaz miast, w których wykonywanie zadañ przewodnika turystycznego wymaga posiadania uprawnieñ przewodnika miejskiego, uwzglêdniaj±c szczególne walory turystyczne tych miast.
Art. 22. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek otrzymuje osoba, która:
1) ukoñczy³a 18 lat;
2) ukoñczy³a szko³ê ¶redni±;
3) posiada stan zdrowia umo¿liwiaj±cy wykonywanie zadañ przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek;
4) nie by³a karana za przestêpstwa umy¶lne lub inne pope³nione w zwi±zku z wykonywaniem zadañ przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek;
5) odby³a szkolenie teoretyczne i praktyczne oraz zda³a egzamin na przewodnika turystycznego lub na pilota wycieczek, z zastrze¿eniem art. 22a.
Art. 22a. 1. Osoby wymienione w art. 49 ust. 1, które nie potwierdzi³y posiadanych uprawnieñ w terminie okre¶lonym w art. 49 ust. 2, dopuszcza siê odpowiednio do egzaminu na przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek bez konieczno¶ci odbycia szkolenia teoretycznego i praktycznego.
2. Osoby posiadaj±ce uprawnienia przewodnika turystycznego dopuszcza siê do egzaminu umo¿liwiaj±cego uzyskanie uprawnieñ obejmuj±cych dodatkowy zakres terytorialny bez konieczno¶ci odbycia szkolenia teoretycznego i praktycznego.
Art. 23. 1. Osoba ubiegaj±ca siê o nadanie uprawnieñ przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek podlega badaniom lekarskim wstêpnym, a osoba posiadaj±ca takie uprawnienia - badaniom okresowym, w trybie i zakresie okre¶lonych w przepisach o badaniach lekarskich pracowników.
2. Przewodnik turystyczny lub pilot wycieczek, który nie przedstawi w³a¶ciwemu wojewodzie aktualnego za¶wiadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazañ do wykonywania zadañ przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wydanego zgodnie z przepisami, o których mowa w ust. 1, nie mo¿e wykonywaæ zadañ wymagaj±cych posiadania odpowiednio uprawnieñ przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek.
Art. 24. 1. Szkolenie, o którym mowa w art. 22 pkt 5, mog± prowadziæ jednostki organizacyjne lub osoby upowa¿nione na podstawie decyzji administracyjnej wojewody w³a¶ciwego ze wzglêdu na ich siedzibê lub miejsce zamieszkania, a w wypadku jednostek organizacyjnych lub osób maj±cych siedzibê lub miejsce zamieszkania na terytorium pañstwa cz³onkowskiego Unii Europejskiej - wybranego przez nich wojewody, zwane dalej "organizatorami szkolenia", które:
1) do prowadzenia zajêæ teoretycznych dysponuj± kadr± wyk³adowców posiadaj±cych wykszta³cenie wy¿sze;
2) do prowadzenia zajêæ praktycznych dysponuj± kadr± instruktorów posiadaj±cych udokumentowan± praktykê w zakresie wykonywania zadañ odpowiednio przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek w wymiarze co najmniej 50 dni w okresie 5 lat poprzedzaj±cych dzieñ z³o¿enia wniosku o udzielenie upowa¿nienia;
3) zapewni± warunki umo¿liwiaj±ce realizacjê zajêæ, w tym tak¿e praktycznych, oraz odpowiedni± obs³ugê biurow± wraz z przechowywaniem i udostêpnianiem dokumentacji szkolenia.
2. Potwierdzeniem posiadania praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jest za¶wiadczenie wydane przez organizatora turystyki lub jednostkê organizacyjn± powierzaj±c± zadania odpowiednio przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek.
3. Upowa¿nienie, o którym mowa w ust. 1, wydaje siê na przeprowadzenie jednego szkolenia lub na sta³e.
4. Decyzja, o której mowa w ust. 1, powinna zawieraæ w szczególno¶ci:
1) numer upowa¿nienia;
2) oznaczenie organu udzielaj±cego upowa¿nienia;
3) datê wydania upowa¿nienia;
4) oznaczenie organizatora szkolenia;
5) wskazanie siedziby i adresu zak³adu g³ównego organizatora szkolenia oraz oddzia³ów;
6) imiê i nazwisko osoby (osób) kieruj±cych szkoleniem;
7) okre¶lenie przedmiotu i zakresu szkolenia;
8) okres, na który udziela siê upowa¿nienia stosownie do ust. 3;
9) pouczenie o obowi±zkach organizatora szkolenia w zwi±zku z prowadzeniem dzia³alno¶ci objêtej upowa¿nieniem oraz o skutkach zwi±zanych z niewywi±zaniem siê z tych obowi±zków.
5. Organizator szkolenia jest obowi±zany zg³aszaæ organowi, który udzieli³ upowa¿nienia, zmiany danych, o których mowa w ust. 4 pkt 5 i 6.
6. W wypadku zg³oszenia zmian danych, o których mowa w ust. 4 pkt 5 i 6, organ, który udzieli³ upowa¿nienia, wydaje decyzjê administracyjn± o zmianie upowa¿nienia.
7. Upowa¿nienie mo¿e zostaæ cofniête, je¿eli organizator szkolenia przesta³ spe³niaæ warunki okre¶lone w ust. 1 lub gdy szkolenie jest prowadzone niezgodnie z wydanym upowa¿nieniem.
Art. 24a. 1. Wojewoda jest upowa¿niony do kontroli organizatorów szkoleñ w zakresie:
1) spe³niania wymagañ niezbêdnych do uzyskania upowa¿nienia;
2) zgodno¶ci prowadzonej dzia³alno¶ci z wydanym upowa¿nieniem.
2. Kontroli, o której mowa w ust. 1, dokonuj± osoby imiennie upowa¿nione przez wojewodów.
3. Wojewoda mo¿e wezwaæ organizatora szkolenia do usuniêcia stwierdzonych uchybieñ w wyznaczonym terminie, pod rygorem cofniêcia upowa¿nienia.
4. Cofniêcie upowa¿nienia do szkolenia oraz stwierdzenie jego prowadzenia bez wymaganego upowa¿nienia nastêpuje w formie decyzji administracyjnej.
5. Organizator szkolenia, któremu cofniêto upowa¿nienie do szkolenia, a tak¿e organizator szkolenia, który prowadzi³ szkolenie bez wymaganego upowa¿nienia, nie mo¿e uzyskaæ ¿adnego z upowa¿nieñ, o których mowa w art. 24 ust. 3, w okresie 3 lat od daty wydania decyzji o cofniêciu upowa¿nienia lub o stwierdzeniu prowadzenia szkolenia bez wymaganego upowa¿nienia.
Art. 24b. Minister w³a¶ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz±dzenia, okre¶li:
1) warunki, jakie powinien spe³niaæ organizator szkolenia ubiegaj±cy siê o upowa¿nienie do szkolenia przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, z uwzglêdnieniem w szczególno¶ci warunków materialnych umo¿liwiaj±cych realizacjê zajêæ, kwalifikacji kadry wyk³adowców i instruktorów, oraz warunki przechowywania i udostêpniania dokumentacji szkolenia;
2) warunki, jakim powinien odpowiadaæ wniosek o upowa¿nienie do szkolenia przewodników turystycznych i pilotów wycieczek oraz tryb i szczegó³owe zasady kontroli szkoleñ, z uwzglêdnieniem w szczególno¶ci dokumentów, jakie powinny byæ za³±czane do wniosku oraz ze szczególnym uwzglêdnieniem zakresu, procedury i czêstotliwo¶ci dokonywania kontroli szkoleñ.
Art. 25. 1. Egzamin przeprowadza komisja egzaminacyjna powo³ywana przez wojewodê w³a¶ciwego ze wzglêdu na:
1) obszar uprawnieñ - dla przewodników turystycznych;
2) miejsce organizacji kursu - dla pilotów wycieczek.
2. W wypadku gdy obszar uprawnieñ, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje terytorium wykraczaj±ce poza jedno województwo, egzamin przeprowadza komisja egzaminacyjna powo³ywana przez wojewodê w³a¶ciwego ze wzglêdu na zakres terytorialny jednej z czê¶ci obszaru, którego dotycz± uprawnienia przewodnika turystycznego.
3. Wyboru komisji egzaminacyjnej w wypadku, o którym mowa w ust. 2, dokonuje osoba ubiegaj±ca siê o nadanie uprawnieñ przewodnika turystycznego.
4. Do komisji egzaminacyjnych, o których mowa w ust. 1 i 2, powo³uje siê przedstawicieli stowarzyszeñ zrzeszaj±cych przewodników turystycznych i pilotów wycieczek oraz organizacji zrzeszaj±cych organizatorów turystyki, a tak¿e przedstawiciela wojewódzkiego konserwatora zabytków, je¿eli na obszarze objêtym uprawnieniami, o które ubiega siê kandydat na przewodnika turystycznego, znajduj± siê obiekty zabytkowe i muzea.
5. Do komisji egzaminacyjnych, o których mowa w ust. 1 i 2, mo¿na powo³aæ tak¿e nauczycieli akademickich specjalizuj±cych siê w dziedzinie turystyki.
6. Za sprawdzenie kwalifikacji osób ubiegaj±cych siê o uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek oraz za sprawdzenie znajomo¶ci jêzyka obcego przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek pobiera siê op³aty.
Art. 26. 1. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek mog± byæ zawieszone za powtarzaj±ce siê uchybienia w wykonywaniu zadañ lub postêpowaniu przewodnika turystycznego albo pilota wycieczek:
1) je¿eli uchybienie stwierdz± osoby uprawnione do kontroli;
2) w wypadku skarg potwierdzonych co do ich s³uszno¶ci.
2. Zawieszenie uprawnieñ przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek mo¿e nast±piæ na okres do 12 miesiêcy. Przywrócenie zawieszonych uprawnieñ wojewoda mo¿e uzale¿niæ od zdania egzaminu sprawdzaj±cego, obejmuj±cego czê¶æ lub ca³o¶æ zakresu umiejêtno¶ci wymaganych od przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek.
3. Egzamin sprawdzaj±cy przeprowadza komisja egzaminacyjna, o której mowa w art. 25 ust. 1.
Art. 27. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek cofa siê, je¿eli przewodnik turystyczny lub pilot wycieczek:
1) zostanie skazany prawomocnym wyrokiem za pope³nienie przestêpstwa, o którym mowa w art. 22 pkt 4;
2) nie zda egzaminu sprawdzaj±cego, o którym mowa w art. 26 ust. 2;
3) wykonuje zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, nie przedstawiaj±c uprzednio w³a¶ciwemu wojewodzie aktualnego orzeczenia o braku przeciwwskazañ do wykonywania zadañ odpowiednio przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wydanego zgodnie z art. 23.
Art. 28. 1. Uprawnienia przewodnika turystycznego i pilota wycieczek osobom bêd±cym obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej nadaje, odmawia nadania, zawiesza i przywraca oraz cofa wojewoda w³a¶ciwy dla miejsca ich zamieszkania, a w wypadku nieposiadania miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - wojewoda wybrany przez te osoby ubiegaj±ce siê o te uprawnienia, w formie decyzji administracyjnej, z zastrze¿eniem ust. 2 i 3.
2. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek osobom niebêd±cym obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej, nieposiadaj±cym miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, spe³niaj±cym warunki okre¶lone w art. 22, nadaje, odmawia ich nadania, zawiesza, przywraca oraz cofa wojewoda wybrany przez osobê ubiegaj±c± siê o te uprawnienia.
3. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek obywatelom pañstw cz³onkowskich Unii Europejskiej nieposiadaj±cym miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy nabyli kwalifikacje do wykonywania zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek w tych pañstwach, nadaje, zawiesza, przywraca oraz cofa wojewoda wybrany przez osobê ubiegaj±c± siê o te uprawnienia. Podstawê do nadania uprawnieñ stanowi decyzja ministra w³a¶ciwego do spraw turystyki o uznaniu kwalifikacji do wykonywania zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wydana na podstawie odrêbnych przepisów.
4. Ewidencjê nadanych uprawnieñ przewodnika turystycznego i pilota wycieczek prowadz± wojewodowie, o których mowa w ust. 1-3.
5. Nadanie uprawnieñ przewodnika turystycznego i pilota wycieczek dokumentuje siê poprzez wydanie odpowiedniej legitymacji i identyfikatora.
Art. 29. 1. Osoby wykonuj±ce zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek podlegaj± kontroli. Kontrola obejmuje:
1) posiadanie uprawnieñ co do ich obszaru i wa¿no¶ci;
2) poprawno¶æ wykonywania zadañ przewodnika turystycznego i pilota wycieczek.
2. Kontroli podlega tak¿e zapewnienie przez organizatorów turystyki opieki przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek nad uczestnikami imprezy turystycznej, przewidzianej w art. 30 i art. 31.
3. Kontroli, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuj± osoby imiennie upowa¿nione przez wojewodów.
4. Osoby dokonuj±ce kontroli powiadamiaj± o stwierdzonych uchybieniach wojewodê w³a¶ciwego ze wzglêdu na miejsce dokonanej kontroli.
5. Wojewoda, o którym mowa w ust. 4, przekazuje otrzymane wyniki kontroli wojewodzie, który nada³ uprawnienia przewodnikowi turystycznemu lub pilotowi wycieczek.
Art. 30. 1. Organizatorzy turystyki, podlegaj±cy obowi±zkowi uzyskania wpisu w rejestrze, organizuj±cy wycieczki w kraju i za granic±, w których uczestniczy co najmniej 10 osób realizuj±cych wspólny program, s± obowi±zani, je¿eli umowa nie stanowi inaczej, zapewniæ uczestnikom:
1) wycieczek w kraju - us³ugi przewodnika turystycznego oraz opiekê pilota wycieczek,
2) wycieczek za granic± - opiekê pilota wycieczek
- posiadaj±cych odpowiednie uprawnienia.
2. Przedsiêbiorcy, o których mowa w ust. 1, s± obowi±zani wystawiæ przewodnikowi turystycznemu i pilotowi wycieczek pisemne zlecenie, okre¶laj±c w nim miejsce (obszar) i czas us³ugi przewodnickiej lub pilotarskiej, oraz upowa¿nienie do dzia³ania w imieniu organizatora w zakresie niezbêdnym do prowadzenia imprezy turystycznej.
Art. 31. 1. Organizator turystyki organizuj±cy wycieczki za granic± jest obowi±zany zapewniæ opiekê pilota wycieczek posiadaj±cego znajomo¶æ jêzyka powszechnie znanego w kraju odwiedzanym lub jêzyka uzgodnionego z kontrahentem zagranicznym.
2. Organizator turystyki organizuj±cy wycieczki dla turystów z zagranicy jest obowi±zany zapewniæ us³ugi przewodnika turystycznego i opiekê pilota wycieczek posiadaj±cych znajomo¶æ jêzyka obcego umo¿liwiaj±c± swobodny kontakt z uczestnikami lub jêzyka uzgodnionego z kontrahentem zagranicznym.
Art. 32. 1. Znajomo¶æ jêzyka obcego dokumentuje siê dyplomem ukoñczenia studiów filologicznych, nauczycielskiego kolegium jêzyków obcych lub ¶wiadectwem ukoñczenia szko³y z obcym jêzykiem wyk³adowym za granic±.
2. Osoby, które nie legitymuj± siê dokumentami wymienionymi w ust. 1, mog± z³o¿yæ egzamin ze znajomo¶ci jêzyka obcego przed komisj± egzaminacyjn± jêzyków obcych, o której mowa w ust. 3.
3. Komisje egzaminacyjne jêzyków obcych powo³uj± wojewodowie spo¶ród osób znajduj±cych siê na li¶cie ministra w³a¶ciwego do spraw turystyki, og³oszonej w formie obwieszczenia w dzienniku urzêdowym urzêdu obs³uguj±cego ministra w³a¶ciwego do spraw turystyki.
4. Minister w³a¶ciwy do spraw o¶wiaty i wychowania, w drodze rozporz±dzenia, mo¿e uznaæ za udokumentowan± znajomo¶æ jêzyka obcego potwierdzon± ¶wiadectwem wystawionym przez inne instytucje ni¿ wymienione w ust. 1.
Art. 33. 1. Przewodnicy turystyczni mog± po przeszkoleniu oprowadzaæ obs³ugiwane wycieczki po muzeach, wystawach i zabytkach, gdy zadania tego nie wykonuje uprawniony pracownik etatowy.
2. W programie szkolenia przewodników turystycznych uwzglêdnia siê znajomo¶æ muzeów po³o¿onych na obszarze wa¿no¶ci ich uprawnieñ.
3. Minister w³a¶ciwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w porozumieniu z ministrem w³a¶ciwym do spraw turystyki, w drodze rozporz±dzenia, okre¶li sposób wykonywania funkcji przewodnika turystycznego w muzeach i zabytkach oraz szkolenia, ze szczególnym uwzglêdnieniem specyfiki zbiorów muzealnych i zabytków w programach szkoleñ.
Art. 33a. (uchylony).
Art. 34. 1. Minister w³a¶ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz±dzenia, okre¶li:
1) w³a¶ciwo¶æ terytorialn± wojewodów powo³uj±cych komisje egzaminacyjne dla przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, z uwzglêdnieniem w szczególno¶ci podzia³u administracyjnego kraju;
2) kwalifikacje, sk³ad, sposób powo³ywania i odwo³ywania cz³onków komisji egzaminacyjnych, o których mowa w art. 25, zasady egzaminowania kandydatów na przewodników turystycznych i pilotów wycieczek oraz wzór ¶wiadectwa wydawanego przez te komisje, ze szczególnym uwzglêdnieniem sposobu powo³ywania zespo³ów egzaminacyjnych;
3) warunki, jakim powinien odpowiadaæ wniosek o nadanie uprawnieñ przewodnika turystycznego i pilota wycieczek, z uwzglêdnieniem w szczególno¶ci dokumentów, jakie powinny byæ za³±czane do wniosku;
4) programy szkolenia kandydatów na przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, z uwzglêdnieniem w szczególno¶ci minimalnego wymiaru godzin zajêæ dla poszczególnych przedmiotów stanowi±cych program szkolenia;
5) warunki uzyskiwania poszczególnych klas przewodników górskich, zakres terytorialny uprawnieñ przewodników górskich i stopieñ trudno¶ci tras oraz wycieczek prowadzonych przez przewodników górskich posiadaj±cych uprawnienia okre¶lonej klasy, ze szczególnym uwzglêdnieniem programów podstawowego szkolenia specjalistycznego oraz programów uzupe³niaj±cego szkolenia dla przewodników górskich poszczególnych klas;
6) miasta i obszary, na których organizatorzy turystyki, zgodnie z art. 30 ust. 1, maj± obowi±zek zapewnienia opieki przewodnika turystycznego, ze szczególnym uwzglêdnieniem najwiêkszych miast o znaczeniu historycznym i kulturowym oraz obszarów posiadaj±cych szczególne walory turystyczne;
7) sk³ad i zasady dzia³ania komisji egzaminacyjnych jêzyków obcych, o których mowa w art. 32 ust. 3, wzór ¶wiadectwa wydawanego przez te komisje oraz tryb wy³aniania kandydatów do umieszczenia na li¶cie ministra w³a¶ciwego do spraw turystyki, o której mowa w art. 32 ust. 3, ze szczególnym uwzglêdnieniem wymagañ, które kandydaci do umieszczenia na tej li¶cie powinni spe³niaæ, oraz sposobu dokumentowania tych wymagañ;
8) wysoko¶æ op³at za sprawdzenie kwalifikacji osób ubiegaj±cych siê o uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, sprawdzenie znajomo¶ci jêzyka obcego przez komisjê egzaminacyjn± jêzyków obcych, o której mowa w art. 32 ust. 3, oraz wysoko¶æ wynagrodzenia egzaminatorów, z uwzglêdnieniem w szczególno¶ci wysoko¶ci op³at za poszczególne czê¶ci egzaminów, zasad ich zwrotu w wypadku nieprzyst±pienia do egzaminu oraz zasad wynagradzania egzaminatorów za przygotowywanie pytañ do egzaminu;
9) wzory dokumentów potwierdzaj±cych posiadanie uprawnieñ przewodnika turystycznego i pilota wycieczek, a tak¿e tryb okazywania legitymacji przewodnika turystycznego i pilota wycieczek upowa¿nionym organom oraz sposób noszenia identyfikatorów podczas wykonywania zadañ przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, ze szczególnym uwzglêdnieniem danych dotycz±cych rodzaju potwierdzanych uprawnieñ i terminów wa¿no¶ci tych uprawnieñ.
2. Minister w³a¶ciwy do spraw turystyki og³asza, w drodze obwieszczenia, na wniosek wojewody lub wojewodów, zakres terytorialny regionów oraz przebieg tras turystycznych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawieraæ:
1) okre¶lenie regionu, ze szczególnym uwzglêdnieniem przebiegu jego granic lub okre¶lenie przebiegu trasy turystycznej;
2) uzasadnienie zawieraj±ce w szczególno¶ci opis miejscowo¶ci i obiektów o znaczeniu historycznym, kulturowym i krajobrazowym lub posiadaj±cych szczególne znaczenie turystyczne, znajduj±cych siê na trasach turystycznych.
Rozdzia³ 5
Us³ugi hotelarskie
Art. 35. 1. Us³ugi hotelarskie mog± byæ ¶wiadczone w obiektach hotelarskich, które spe³niaj±:
1) wymagania co do wielko¶ci obiektu, jego wyposa¿enia oraz zakresu ¶wiadczonych us³ug, ustalone dla rodzaju i kategorii, do których obiekt zosta³ zaszeregowany;
2) wymagania sanitarne, przeciwpo¿arowe oraz inne okre¶lone odrêbnymi przepisami.
2. Us³ugi hotelarskie mog± byæ ¶wiadczone równie¿ w innych obiektach, je¿eli obiekty te spe³niaj± minimalne wymagania co do wyposa¿enia, o których mowa w art. 45 pkt 4, oraz wymagania okre¶lone w ust. 1 pkt 2.
3. Za inne obiekty, w których mog± byæ ¶wiadczone us³ugi hotelarskie, uwa¿a siê tak¿e wynajmowane przez rolników pokoje i miejsca na ustawianie namiotów w prowadzonych przez nich gospodarstwach rolnych, je¿eli obiekty te spe³niaj± minimalne wymagania co do wyposa¿enia, o których mowa w art. 45 pkt 4, oraz wymagania okre¶lone w ust. 1 pkt 2.
Art. 36. Ustala siê nastêpuj±ce rodzaje obiektów hotelarskich:
1) hotele - obiekty posiadaj±ce co najmniej 10 pokoi, w tym wiêkszo¶æ miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych, ¶wiadcz±ce szeroki zakres us³ug zwi±zanych z pobytem klientów;
2) motele - hotele po³o¿one przy drogach, zapewniaj±ce mo¿liwo¶æ korzystania z us³ug motoryzacyjnych i dysponuj±ce parkingiem;
3) pensjonaty - obiekty posiadaj±ce co najmniej 7 pokoi, ¶wiadcz±ce dla swoich klientów ca³odzienne wy¿ywienie;
4) kempingi (campingi) - obiekty strze¿one, umo¿liwiaj±ce nocleg w namiotach, samochodach mieszkalnych (campobusach) i przyczepach samochodowych, przyrz±dzanie posi³ków, parkowanie samochodów, a tak¿e ¶wiadcz±ce us³ugi zwi±zane z pobytem klientów; obiekty te mog± dodatkowo umo¿liwiaæ nocleg w domkach turystycznych lub innych obiektach sta³ych;
5) domy wycieczkowe - obiekty posiadaj±ce co najmniej 30 miejsc noclegowych, dostosowane do samoobs³ugi klientów oraz ¶wiadcz±ce minimalny zakres us³ug zwi±zanych z pobytem klientów;
6) schroniska m³odzie¿owe - obiekty przeznaczone do indywidualnej i grupowej turystyki m³odzie¿owej, dostosowane do samoobs³ugi klientów;
7) schroniska - obiekty zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi, przy szlakach turystycznych, ¶wiadcz±ce minimalny zakres us³ug zwi±zanych z pobytem klientów;
8) pola biwakowe - obiekty niestrze¿one, umo¿liwiaj±ce nocleg w namiotach.
Art. 37. Ustala siê dla:
1) hoteli, moteli i pensjonatów - piêæ kategorii oznaczonych gwiazdkami;
2) kempingów (campingów) - cztery kategorie oznaczone gwiazdkami;
3) domów wycieczkowych i schronisk m³odzie¿owych - trzy kategorie oznaczone cyframi rzymskimi.
Art. 38. 1. Zaszeregowania obiektów hotelarskich do poszczególnych rodzajów dokonuje, kategoriê nadaje oraz prowadzi ich ewidencjê wojewoda w³a¶ciwy ze wzglêdu na miejsce po³o¿enia obiektu hotelarskiego, z zastrze¿eniem ust. 2.
2. Zaszeregowania pól biwakowych dokonuje i prowadzi ich ewidencjê wójt (burmistrz, prezydent miasta) w³a¶ciwy ze wzglêdu na miejsce ich po³o¿enia.
3. Ewidencjê obiektów, o których mowa w art. 35 ust. 2 i 3, prowadzi wójt (burmistrz, prezydent miasta) w³a¶ciwy ze wzglêdu na miejsce ich po³o¿enia.
4. Przed wydaniem decyzji w zakresie rodzajów i kategorii obiektów hotelarskich organy wymienione w ust. 1 mog± zwracaæ siê o opiniê do wyspecjalizowanych stowarzyszeñ.
5. Zadania okre¶lone w ust. 2 i 3 s± zadaniami w³asnymi gminy.
Art. 39. 1. Przed rozpoczêciem ¶wiadczenia us³ug hotelarskich w obiekcie hotelarskim, o którym mowa w art. 35 ust. 1, przedsiêbiorca jest obowi±zany uzyskaæ zaszeregowanie tego obiektu do odpowiedniego rodzaju i kategorii.
2. W razie rozpoczêcia ¶wiadczenia us³ug w obiekcie hotelarskim, który posiada zaszeregowanie, o którym mowa w ust. 1, przedsiêbiorca jest obowi±zany wyst±piæ do w³a¶ciwego wojewody o potwierdzenie lub zmianê dotychczasowego zaszeregowania.
3. Przed rozpoczêciem ¶wiadczenia us³ug hotelarskich w obiekcie, o którym mowa w art. 35 ust. 2, przedsiêbiorca lub rolnik zamierzaj±cy ¶wiadczyæ us³ugi hotelarskie w gospodarstwie rolnym jest obowi±zany zg³osiæ ten obiekt do ewidencji wymienionej w art. 38 ust. 3.
4. Przedsiêbiorcy ¶wiadcz±cy us³ugi hotelarskie w obiektach, o których mowa w art. 35, maj± obowi±zek informowania w³a¶ciwego organu o okoliczno¶ciach powoduj±cych zmianê rodzaju lub kategorii obiektu hotelarskiego oraz o zakoñczeniu ¶wiadczenia us³ug hotelarskich.
5. Rolnicy ¶wiadcz±cy us³ugi hotelarskie w gospodarstwie rolnym maj± obowi±zek informowania w³a¶ciwego organu o zakoñczeniu ¶wiadczenia us³ug hotelarskich.
Art. 39a. 1. Przedsiêbiorca, który zamierza rozpocz±æ ¶wiadczenie us³ug hotelarskich w obiekcie hotelarskim, mo¿e ubiegaæ siê o przyrzeczenie zaszeregowania obiektu hotelarskiego do odpowiedniego rodzaju i kategorii, zwane dalej "promes±".
2. Promesê wydaje, na wniosek przedsiêbiorcy, wojewoda w³a¶ciwy ze wzglêdu na miejsce po³o¿enia obiektu hotelarskiego.
3. Promesa jest wydawana w formie decyzji administracyjnej na czas okre¶lony nie d³u¿szy ni¿ dwa lata.
4. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawieraæ w szczególno¶ci:
1) oznaczenie przedsiêbiorcy wraz z podaniem jego siedziby i adresu, a w wypadku gdy przedsiêbiorc± jest osoba fizyczna - miejsca zamieszkania i adresu;
2) nazwê obiektu, je¿eli us³ugi bêd± ¶wiadczone z u¿yciem nazwy w³asnej obiektu;
3) okre¶lenie po³o¿enia obiektu, wraz z podaniem jego adresu;
4) wskazanie rodzaju obiektu hotelarskiego i kategorii, o które ubiega siê przedsiêbiorca.
5. Do wniosku do³±cza siê ostateczn± decyzjê o pozwoleniu na budowê lub zmianê sposobu u¿ytkowania obiektu.
6. W okresie wa¿no¶ci promesy przedsiêbiorca nie mo¿e ¶wiadczyæ us³ug hotelarskich w obiekcie, z zastrze¿eniem ust. 7. Przedsiêbiorca mo¿e u¿ywaæ nazwy rodzajowej i oznaczenia kategorii do celów informacyjnych i promocyjnych obiektu hotelarskiego.
7. Wojewoda mo¿e, w drodze postanowienia, zezwoliæ na rozpoczêcie ¶wiadczenia us³ug hotelarskich przez przedsiêbiorcê, który otrzyma³ promesê, po z³o¿eniu przez niego kompletnego wniosku o zaszeregowanie obiektu hotelarskiego do odpowiedniego rodzaju i kategorii.
Art. 40. 1. (uchylony).
2. (uchylony).
3. Organy wymienione w art. 38 maj± prawo kontrolowaæ, w zakresie swojej w³a¶ciwo¶ci miejscowej, przestrzeganie wymagañ, okre¶lonych w art. 35, w stosunku do wszystkich obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których s± ¶wiadczone us³ugi hotelarskie. Je¿eli obiekt, pozostaj±cy poza ewidencj± organu dokonuj±cego kontroli, nie spe³nia wymagañ przewidzianych dla rodzaju i kategorii, do których zosta³ zaszeregowany, lub minimalnych wymagañ dla innych obiektów ¶wiadcz±cych us³ugi hotelarskie, organ kontroluj±cy zawiadamia organ prowadz±cy ewidencjê obiektu.
4. Organy, o których mowa w art. 38, mog± wykonywaæ nastêpuj±ce czynno¶ci kontrolne:
1) dokonywaæ kontroli wszystkich pomieszczeñ i urz±dzeñ wchodz±cych w sk³ad kontrolowanych obiektów;
2) ¿±daæ od kierownika obiektu oraz od wszystkich osób, które s± w tym obiekcie zatrudnione, pisemnych i ustnych informacji w sprawach objêtych kontrol±;
3) ¿±daæ okazania dokumentów potwierdzaj±cych spe³nienie przez obiekt wymagañ, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 2.
5. Minister w³a¶ciwy do spraw turystyki mo¿e dokonywaæ kontroli w zakresie spe³niania przez obiekt hotelarski wymagañ przewidzianych dla rodzaju i kategorii, do których zosta³ zaszeregowany. Do kontroli wykonywanej przez ministra w³a¶ciwego do spraw turystyki stosuje siê odpowiednio ust. 3 i 4.
6. W razie stwierdzenia, ¿e obiekt hotelarski nie spe³nia wymagañ przewidzianych dla rodzaju i kategorii, do których zosta³ zaszeregowany, minister w³a¶ciwy do spraw turystyki wystêpuje do w³a¶ciwego organu o dokonanie zmiany rodzaju lub kategorii obiektu.
Art. 41. 1. Je¿eli obiekt hotelarski przesta³ spe³niaæ wymagania okre¶lone dla rodzaju i kategorii, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1, w³a¶ciwy organ dokonuje z urzêdu zmiany rodzaju lub kategorii obiektu b±d¼ uchyla decyzjê o zaszeregowaniu obiektu do okre¶lonego rodzaju.
2. Je¿eli obiekt, w którym s± ¶wiadczone us³ugi hotelarskie, nie spe³nia wymagañ okre¶lonych w art. 35 ust. 1 pkt 2 lub w art. 35 ust. 2, organ prowadz±cy ewidencjê obiektu mo¿e nakazaæ wstrzymanie ¶wiadczenia us³ug hotelarskich do czasu usuniêcia stwierdzonych uchybieñ.
3. Przepis ust. 2 nie narusza uprawnieñ innych organów, wynikaj±cych z odrêbnych przepisów.
Art. 42. 1. Zaszeregowanie, odmowa zaszeregowania, potwierdzenie zaszeregowania b±d¼ zmiana zaszeregowania obiektu hotelarskiego do okre¶lonego rodzaju, nadanie, odmowa nadania lub zmiana kategorii, odmowa wpisu do ewidencji obiektów hotelarskich i wykre¶lenie z ewidencji obiektów hotelarskich, a tak¿e nakazanie wstrzymania ¶wiadczenia us³ug hotelarskich nastêpuje w formie decyzji administracyjnej.
2. Podstaw± odmowy wpisu do ewidencji obiektów hotelarskich jest decyzja o odmowie zaszeregowania lub o odmowie potwierdzenia zaszeregowania obiektu hotelarskiego do okre¶lonego rodzaju i kategorii.
Art. 43. 1. Nazwy rodzajów i oznaczenia kategorii obiektów hotelarskich, o których mowa w art. 36 i art. 37, podlegaj± ochronie prawnej i mog± byæ stosowane wy³±cznie w odniesieniu do obiektów hotelarskich w rozumieniu niniejszej ustawy.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy nazw rodzajów u¿ywanych w kontek¶cie, z którego jednoznacznie wynika, ¿e obiekty te nie s± obiektami hotelarskimi w rozumieniu niniejszej ustawy.
3. Przedsiêbiorcy ¶wiadcz±cy us³ugi hotelarskie mog± do oznaczenia obiektów hotelarskich, obok nazw rodzajów okre¶lonych w ustawie, stosowaæ inne nazwy.
Art. 44. 1. W obiektach hotelarskich nale¿y umie¶ciæ na widocznym miejscu:
1) nazwê oraz siedzibê lub imiê i nazwisko, a tak¿e adres przedsiêbiorcy ¶wiadcz±cego us³ugi hotelarskie w tym obiekcie;
2) tablicê okre¶laj±c± rodzaj i kategoriê obiektu;
3) informacjê o zakresie ¶wiadczonych us³ug wraz z podstawowymi cenami;
4) informacjê o przystosowaniu obiektu do obs³ugi osób niepe³nosprawnych.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 4, nale¿y umie¶ciæ równie¿ na zewn±trz obiektu hotelarskiego.
3. Przedsiêbiorcy ¶wiadcz±cy us³ugi hotelarskie w obiektach hotelarskich mog±, w celu zapewnienia porz±dku oraz bezpieczeñstwa klientów i ich mienia, wydawaæ regulaminy porz±dkowe wi±¿±ce wszystkie osoby przebywaj±ce na terenie obiektu.
4. Wykaz wymagañ dla obiektów hotelarskich, odpowiadaj±cy rodzajowi i kategorii obiektu, a tak¿e pe³ny cennik us³ug powinny byæ udostêpnione na ¿±danie klienta.
Art. 44a. 1. Za dokonanie oceny spe³niania przez obiekt hotelarski wymagañ niezbêdnych do zaszeregowania obiektu do okre¶lonego rodzaju i kategorii pobiera siê op³aty.